माझे मन तुझे झाले..

सती रमाबाई पेशवा स्मारक, थेऊर 

पेशवाईतील जितकी वलयांकित पण तितकीच नियतीनं अन्याय केलेली अशी ही स्त्री रमाबाई, 

यांनी पतीबरोबर सहगमन केले तो दिवस होता १८ नोव्हेंबर १७७२.. 

ऑडिओ ऐकण्यासाठी येथे क्लिक करा

🌱

नवरात्र नात्यांचे: विजयादशमी!!..

🌿🌼🌿 विजयादशमीच्या खूप खूप शुभेच्छा!!🌿🌼🌿

दत्तमहाराज सीमोल्लंघन सोहळा, कुरुंदवाड 

'नवरात्र नात्यांचे' साजरं करताना, रोज एक नातं तुमच्या बरोबर जगताना, काही पडद्याआड गेलेल्या नात्यांना आठवणींच्या रूपाने परत पाहताना, असलेली नाती परत अनुभताना हे नऊ दिवस कसे संपले कळालंच नाही.. 

एकत्र कुटुंबामुळं असेल किंवा माणसांच्या गोतावळ्यामुळं असेल, मी ही सगळी नाती अगदी जवळून, मनापासून आणि भरभरून जगले.. जगते आहे.. 

Thank you all for enriching my life ❤️

जरी मी नवरात्रात, नात्यांमधील देवींबद्दल, शक्तींबद्दल लिहिलं असलं तरी, ह्या सर्व 'शक्तीं'ना नात्यातील 'शिवां'ची जोड असते असं मला वाटतं.. प्रत्येकवेळी ह्या 'शक्तीं'बद्दल लिहिताना त्यांतील 'शिवा'च्या आठवणी तरळून जायच्या.. आजी-आबा, आई-बाबा, काका-काकू, आत्या-काका, मावशी-काका, मामा-मामी, भाऊ-भावजय, बहीण-मेव्हणा, मित्र-मैत्रिणी, मुलगा-मुलगी-सून-जावई, सासू-सासरे, नणंद-दीर.. हे कधी मला एकटे दिसलेच नाहीत.. ह्या जोड्यांमधील प्रत्येक नातं दुसऱ्या नात्याचा भक्कम आधार आहे.. 

नात्यांतील देवींबद्दल लिहिताना.. 

आबा आले तिकडून 

विसरू नकोस बाळा मला 

म्हणाले काहीसं खाकरून 

कोडकौतुक करता तुझं 

आनंदात चिंबचिंब भिजलो.. 

बालपण तुझ्यात पाहताना 

मनोमन नितांत सुखावलो.. 

नात्यांतील देवींबद्दल लिहिताना.. 

दिसला बाबा, काहीसा दमलेला थकलेला

भविष्याचा विचार करत, वर्तमानाच्या गणितात अडकलेला..

म्हणाला, पोरी हे सारं करतोय तुझ्यासाठी, आपल्यासाठी 

काढशील का माझी आठवण, एकदातरी दिवसाकाठी... 

 

नात्यांतील देवींबद्दल लिहिताना.. 

दिसला काका, त्या कोपऱ्यात, मिश्कीलपणे माझ्याकडे पाहताना

म्हणाला, बब्बू, नाव नको देऊ तुझ्या माझ्या नात्याला.. 

माझी परी, माझी परी म्हणून, फिरलो जगभर, घेऊन तुला खांद्यावर

गोड छबी तुझी, टिपत राहिलो कधी कॅमेरावर तर कधी खोल मनावर.. 

नात्यांतील देवींबद्दल लिहिताना.. 

उभा होता मामा, मांडवा बाहेर 

डोळ्यातील पाणी लपवत, कृतार्थपणे मला न्याहाळत...  

नजरेनंच म्हणाला मला, 

छानसा संसार कर, सासर-माहेर जपताना आजोळची ही आस धर.. 

घेऊन ये पोराबाळांना परत तुझ्या आजोळी 

करून पाठीचा घोडा, जगेन साऱ्या आठवणी.. 

नात्यातील देवींबद्दल लिहिताना... 

होता भाऊ बाजूलाच बसलेला, 

थोडासा खोडकर पण तितकाच जबाबदार

हलकेच हातात हात घेऊन म्हणाला, 

असशील तू माझी ताई किंवा असेन मी दादा 

दिसेन मी तुला, तुझ्याच बाजूला सदासर्वदा  

घे तू झेप, मार तू भरारी, घे कवेत ते उत्तुंग शिखर 

अन ये परत माघारी, तुझ्या हक्काच्या घरी, तुझ्या माहेरी.. 

'शक्तीं'च्या मागे खंबीरपणे उभे असणाऱ्या नात्यांतील सर्व 'शिवां'ना शतशः प्रणाम!! 🙏

  

आज ह्या 'शिव-शक्तीं'बरोबर विजयादशमी साजरी करूया.. 

नात्यातील नकारात्मकता, हेवेदावे, द्वेष-मत्सर, गैरसमजुती ह्यांचं रावणाबरोबर दहन करून नात्यांतील राम जपूया.. 

पुन्हा एकदा विजयादशमीच्या खूप खूप शुभेच्छा!! 

-मी मधुरा.. 

२५ ऑक्टोबर २०२० 

ऑडिओ ऐकण्यासाठी येथे क्लिक करा

🌿🌼🌿🌼🌿🌼🌿🌼🌿🌼🌿🌼🌿🌼🌿🌼🌿🌼🌿🌼🌿🌼🌿🌼🌿🌼🌿🌼🌿🌼🌿  

नवरात्र नात्यांचे: नववी माळ - लाडक्या 'लेकी'ची!!..

 🌺नववी माळ - आपल्या लाडक्या 'लेकी'ची!!.. 🌺

फोटो सौजन्य: पूजा आणि रसिका 

 ( माझ्या भाचींच्या घरचे नवरात्र )

जिच्या जन्मामुळे आपल्याला झालेल्या मातृत्वाच्या अनुभूतीची.. मग ती मुलगी असेल, पुतणी असेल वा भाची.. अगदी लहान बहीण सुद्धा!

रागावणारी, रुसणारी पण वेळप्रसंगी, कधी आपली आई, तर कधी मैत्रीण होऊन आपल्याला समजून घेणारी.. अशी आपली लेक.. 

सुख म्हणजे नक्की काय असतं हे जिच्या हास्यातून कळतं.. चैतन्य म्हणजे काय हे जिच्या अखंड बडबडीतून समजतं.. असा हा आपला अमूल्य ठेवा, आपला श्वास, आपली छोटी बाहुली.. आपली लाडकी लेक.. 

जसं वय वाढत जातं तसं हे माय-लेकीचं नातं छान मुरत जातं.. वयाच्या वेगवेगळ्या टप्प्यावर, वयानुसार नात्यात बदल होत जातो पण मूळ गाभा तोच राहतो.. लेकीची आई होण्यापासून सुरु झालेला हा नात्याचा प्रवास, लेक आपली आई होण्यापर्यँत सुरूच असतो.. 

लेक लहान असताना, आई तिचं सर्वस्व असणं.. आई कशी बोलते, कशी चालते ह्याचं लेकीनं अनुकरण करणं.. आई सारखे कपडे घालावेत, आई सारखे केस असावेत असं लेकीला वाटणं.. लेकीसाठी आई शिवाय जगात सुंदर कोणी ही नसणं.. खरं तर लेकीचं अख्ख विश्व आईत सामावलेलं असतं आणि तसंच आईचं ही.. जगात कोठे ही गेलं, किती ही फॅन्सी फूड खाल्लं तरी 'आईच्या हातचं ते आईच्या' असं लेक म्हणाली कि आईला मेडल मिळाल्यासारखं वाटतं.. "I want to marry you Mommy" असं माझी लेक म्हणायची.. 😂..  त्यावेळी सुखावलेलं माझं मन आयुष्यभर तिच्या साथीचं स्वप्न रंगवायचं.. 

आईच्या मागं मागं शेपटासारखी असणारी लेक, अचानक एक दिवस शाळेत जाऊ लागते.. अन तिचे अवकाश विस्तारू लागते.. तिची बडबड, तिच्या मैत्रिणी ह्यात आई ही हळूहळू सामावू लागते.. नवनवीन गोष्टी लेकीबरोबर explore करताना, अनुभवताना आईला तिचे बालपण परत मिळते.. राहिलेल्या इच्छा, अकांक्षा लेकीच्या रूपात पूर्ण करत राहते.. आणि तिची जीवनाकडे पाहण्याची परिभाषाच बदलून जाते..

लेकीबरोबर खरेदीला जाणं, पार्लरला जाणं, सिनेमाला जाणं, एखाद्या पुस्तकावर चर्चा करणं.. एक हक्काची मैत्रिणीच आईला लेकीच्या रूपात मिळते.. लेकी पुढं मोकळं करणं, सल्ला विचारणं, लेक मोठ्ठी झाल्याची अंतर्मनाला पटलेली खूण असते..  

जिव्हाळ्याचं मैत्रीचं हे नातं, वयाच्या एका टप्यावर, कधी आणि कसं 'frienemy' (friend but enemy) मध्ये बदलतं हे दोघीना पण कळत नाही.. लहान सहान गोष्टींवरून वादावादी, मतभेद होत राहतात.. त्यावेळी शांत राहणं, धीराने घेणं हे महाकठीण काम आईला करावच लागतं.. 'वळचणीचं पाणी परत वळचणीलाच येणार'.. ह्यावर विश्वास ठेवून.. 

उतारवयात, आईची काळजी घेताना, लेक तिची आईच बनून जाते.. आणि माय-लेकीचं हे नातं आपसूकच हळुवार व्हायला लागतं.. पण तरीही, आयुष्याच्या प्रत्येक टप्प्यावर आईसाठी तिची लेक अजुनी लहानच असते!!.. आणि लेकीसाठी तिची आई हा भक्कम आधार!!.. आईचं एखाद्या वटवृक्षाप्रमाणे कायम लेकीला आधार देणं, सावली देणं आणि लेकीचं त्या वटवृक्षाच्या शीतल छायेत पारंबी होऊन बागडताना एके दिवशी स्वतःच वटवृक्ष होणं.. ही ह्या नात्याची खरी शक्ती आहे, ऊर्जा आहे.. 

खरचं का,

ही फक्त माझी लेक आहे?

नाही, ही तर माझा श्वास आहे 

सर्वांच्या मनावर राज्य करेल 

हे स्वप्नं नाही तर माझा विश्वास आहे..

 

आनंदाचे अगणित क्षण तिच्या

मनमोकळ्या हास्यात दडले आहेत 

जॅकपॉट ज्याला म्हणतात तो 

माझ्या लेकीतच मला गवसला आहे.. 

आभाळा एवढं सुख काय ते

लेक झाल्यावर कळलं आहे 

एक वेगळच आपलेपण तिच्या

प्रत्येक मिठीत मी अनुभवत आहे..

जगण्याची नवीन परिभाषा शिकवणाऱ्या ह्या नात्याला, लेकीला शतशः प्रणाम!! 🙏

-मी मधुरा.. 

२५ ऑक्टोबर २०२०

ऑडिओ ऐकायचा असेल तर येथे क्लिक करा

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

नवरात्र नात्यांचे: आठवी माळ - जिवलग 'मैत्रिणीची'!!..

 🌸आठवी माळ - जीवाला जीव देणाऱ्या जिवलग 'मैत्रिणीची'!!..🌸

फोटो सौजन्य: लता प्रभुणे 

( माझ्या मैत्रिणीच्या घरचे नवरात्र ) 

आपलं सारं भावविश्व जिच्यात सामावलं आहे अशी ती.. 

रुसवे-फुगवे सहन करणारी.. गोड गुपितं सांभाळणारी.. 

सडेतोडपणे सल्ले देऊन सावरून घेणारी.. आपल्या यशात स्वतःचे यश मानणारी.. 

चांगल्या-वाईट सवयींकडे दुर्लक्ष करून खरी मैत्री जोपासणारी.. अशी जिवलग 'मैत्रिण'.. 

अशी एखादी मैत्रीण असावी .....

        कधी हसवणारी, कधी रागवणारी

        पण अचूक मार्ग दाखविणारी.                        

अशी एखादी मैत्रीण असावी…

        कधी समजाविणारी, कधी समजून घेणारी

        पण गोड शब्दात आपली चूक सांगणारी

अशी एखादी मैत्रीण असावी…

        कधी काळजी घेणारी, कधी अश्रू पुसणारी

        अश्रू पुसता पुसता लढण्याची हिम्मत देणारी

अशी एखादी मैत्रीण असावी…

        कधी भावना जाणणारी, कधी मोकळीक देणारी 

        नजरेत नजर मिळवून अतूट विश्वास दाखविणारी

अशी एखादी मैत्रीण असावी…

        साद घातल्यावर धावत येणारी

        हात हातात घेऊन मैत्रीचे नाते जपणारी

मैत्रीण हे नातं असं आहे कि ते प्रत्येकाला वेगळं भावतं.. ‘जसा भाव तसं नातं’.. खूपदा अनेक मैत्रिणी आयुष्याच्या ठराविक टप्प्यावर भेटतात आणि त्या टप्प्यावर आपलं नाव कोरून जातात.. तो टप्पा त्यांच्या अस्तित्वाने पुरेपूर भरून जातो.. 

अगदी लहानपणापणी एकत्र खेळलेली भातुकली, लावलेलं बाहुला बाहुलीचं लग्न, चिमणीच्या दातांनी वाटून घेतलेला खाऊ ते त्यांच्या बरोबरची लटकी भांडणं, रुसवे फुगवे.. पुढं कॉलेज मध्ये एकत्र बंक केलेले क्लासेस, कॅन्टीन मध्ये मारलेल्या गप्पा, एकत्र केलेला अभ्यास, पावसाळी सहली.. मैत्रिणी बदलतात पण ‘मैत्रीची भावना’ तीच राहते.. ऑफिस, सोसायटी, भिशी, हॉबी ग्रुप सगळ्या मैत्रिणी वेगळ्या पण त्यांच्यातील भावबंध एकच.. मैत्रीचा.. 

ह्या प्रत्येक टप्प्यावरची मैत्री आपल्यात, आपल्या व्यक्तिमत्वात बदल घडवत असते.. आपल्याला एक व्यक्ती म्हणून enrich करत असते.. 

माझ्या बाबतीत सांगायचं झालं तर, आयुष्याच्या प्रत्येक टप्यावर मी ही अनेक मैत्रिणी जोडल्या.. ह्या मैत्रिणींनी मला नात्यातील unconditional acceptance शिकवला..

इथल्या, अमेरिकेतल्या माझ्या मैत्रिणी, माझ्या कुटुंबाचा एक घटक झाल्या आहेत.. माझ्या जीवनाचा अविभाज्य भाग झाल्या आहेत.. पण तरीही, मैत्रिणी म्हटलं कि आठवतो तो शाळेचा ग्रुप आणि आठवते ती "ती".. आमची लाडकी मैत्रीण.. आमची जिवलग मैत्रीण.. प्रज्ञा.. 

आज मी तुला कसं विसरेन??.. तुझ्या बरोबर 'मैत्री'च हे सुंदर नातं, कसं छान उलघडत गेलं.. 

आज आम्ही सगळ्या एकत्र आहोत पण.. पण तू नाहीस.. 

इतकी लांब, कधीच परत न येण्यासाठी, का गेलीस? तू किती ही लांब गेलीस तरी आपल्या मैत्रीचे धागे इथेच आहेत..

अशी अचानक तू निघूनच गेलीस

अन अस्तित्वाने मला दूर केलस..              

रडले, कोलमडले, सैरभर ही झाले 

नकळत संसारात मी गुरफटून गेले  

पण तुझ्या मैत्रीची ओढ इतकी की

त्या आठवणींचीच मी मैत्रीण झाले.

खरं सांगू, 

आयुष्याच्या ह्या वळणावर, मन तुला शोधत असतं 

मैत्रिणींच्या घोळक्यात तुला मिस करत असतं  

समजलेल्या आयुष्याचे बरेच अर्थ तुला सांगायचेत

जगण्याच्या धावपळीत राहिलेले बरेच क्षण

तुझ्या मैत्रीत जगायचेत...   

ये ना ग परत... 

हवी तर झूम मीटिंगच ठेवू.. 

गुजगोष्टी करत घटकाभर विसावू.. 

मैत्रीचे भावबंध जपणाऱ्या सर्व मैत्रिणींना शतशः प्रणाम!! 🙏

-मी मधुरा..

२४ ऑक्टोबर २०२०

ऑडिओ ऐकण्यासाठी येथे क्लिक करा

🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸

नवरात्र नात्यांचे: सातवी माळ - 'नणंदा-भावजयां'ची!!

 🌸सातवी माळ - दोन घराच्या दोन लेकींची 'नणंदा-भावजयां'ची!!... 🌸

फोटो सौजन्य: डॉ. सौ. अंजली गुप्ते 

( माझ्या नणंदेकडचे नवरात्र )

नणंदा भावजया दोघी जणी 

घरांत नव्हतं तिसरं कुणी.. 

शिंक्यावरच लोणी खाल्लं कोणी?

नणंद:- आता माझा दादा येईल गं.. वहिनीचं गाऱ्हाणं सांगीन गं...  ‘दादा तुझी बायको चोरटी'... 

दादा:- घे काठी लगाव पाठी

नणंद:- घरादाराची लक्ष्मी मोठ्ठी.. 

हे भोंडला, हादगा मध्ये म्हटलं जाणार गाणं, ‘नणंद-भावजय’ नात्याबद्दल बरचं काही सांगून जातं.. 

एकमेकींवर, अगदी अधिकारानं केलेल्या रुसव्या फुगव्यात, चुगल्यात, कधीही टोकाचा वाईटपणा येणार नाही हा विश्वास असलेलं, नणंद-भावजयीचं असं मैत्रीचं पण खट्याळ नातं.. 

वहिनीचं गाऱ्हाणं दादाशी करताना, दादानं वहिनीला सजा सुनावली तर लगेच वहिनीच्या लक्ष्मीपणाची आठवण, दादालाच करून देणारी त्याची लाडकी बहीण, घराचं चैतन्य.. 

वहिनीची कायम कठोर समीक्षक आणि समर्थक असणारी अशी ही नणंद.. 

नणंद आपल्या आयुष्यात येते तो क्षण किती मार्मिक असतो ना?..  बोहल्यावर चढलेली नववधू, डबडबलेल्या डोळ्यांनी वरमाला घालते.. आणि वराच्या मागे करवली म्हणून उभी असलेली नणंद तिला दिसते.. पुढे येऊन आश्वासक नजरेनं कलाशातल्या पाण्याची दोन बोट नववधूच्या डोळ्याला ती लावते.. जणू काही वहिनीच्या डोळ्यातलं पाणी पाण्यानच पुसून, या नात्यातला ओलावा प्रस्थापित करते.. दिव्यानं ओवाळून तिचं नवीन घरात स्वागत करते.. आणि नवसंवादाचं, अधिक अधिकाराचं, नवऱ्याच्या खास लाडाचं नणंदेचं नातं, आपला बाज दाखवत नववधूच्या आयुष्यात येतं.. 

कधी भरजरी तर कधी रंगीबेरंगी, कधी टोचणारे तर कधी रेशमी, कधी मखमली, कधी कडक तर कधी मायेनं चिंब भिजवणारे, कधी टचकन डोळ्यात पाणी आणणारे तर कधी भरलेले डोळे टिपणारे.. असे नणंदपणाचे अनेक पदर आपल्या दैनंदिन जीवनात आपसूक गुंततात.. आणि भावबंधांची रेशमी वीण गुंफत जाते.. 

सुखदु:खात धावून येणारी.. सणासमारंभात, कार्यात आपलं अस्तित्व ठळकपणे जाणवून देणारी.. आली नाही तर कमी जाणवणारी.. कायम भावजयीला अप्रत्यक्षपणे धाकांत ठेवणारी.. आणि टाळू म्हटलं तरी मनापासून टाळता येणं शक्य नसणारी.. रागावली तर मनांला हुरहूर अन् सुखावली तर धन्यता वाटेल.. अशी विदूषी म्हणजे नणंद.. या विदूषीचं मन सांभाळणं फारसं कठीण ही नसतं.. नणंदच्या मनातलं माहेर भावजयीनं जपलं की हे नातं कसं छान बहरतं जातं..  

भाऊ तो आपला, भावजय का लोकाची?

माहेरी जाऊन मनं राखावी दोघांची... 

अशी नणंद असेल तर त्याच्यातील नातं नणंद, मैत्रीण, बहीण ह्या चौकटी बाहेर फुलतं.. मग ह्या नात्याला वय नसतं.. तिचा प्रेमळ हवाहवासा वाटणारा दरारा नात्याबरोबर सुरू होतो आणि आपल्याबरोबरच संपतो.. 

अर्थात नणंदेनं सुद्धा भावजयीला तो मान देणं आवश्यक असतंच.. तिच्या आईवडिलांची काळजी घेणारी, माहेर समृद्ध करणारी, भावाची सहचारिणी म्हणून.. एकानं प्रेम दिलं अन् दुसऱ्यानं प्रतिसादच नाही दिला तर.. प्रेम म्हणजे प्रतिसाद.. नणंद भावजय जेव्हा एकमेकींना प्रतिसाद देतात, तेव्हाच या नात्याचे सुरेल पडसाद उमटतात..

नणंद-भावजय-भाऊ या त्रयीतील गोडवा, माधुर्य, स्निग्घता 'शिक्यातलं लोणी अगदी राजरोसपणे खाऊन' जपूया.. 

नातं प्रेमाचं, नातं मैत्रीचं 

नातं आपुलकीचं, नातं विश्वासाचं 

नातं साऱ्या बंधना पलीकडचं 

        .... असं नातं असतं नणंद-भावजयीचं.. 

थोडं हसरं, थोडं रूसवं 

थोडं बोलकं, थोडं रडकं 

असतं मात्र खेळीमेळीचं 

       .... असं नातं असतं नणंद-भावजयीचं.. 

दोन घरच्या दोन लेकी 

होऊन जातात एकरूपी

जगता हे बंधन प्रेमाचं 

        .... असं नातं असतं नणंद-भावजयीचं.. 

ह्या नणंद-भावजयीच्या चिरंतर नात्याला शतशः प्रणाम! 🙏

-मी मधुरा..

२३ ॲाक्टोबर २०२०

ऑडिओ ऐकण्यासाठी येथे क्लिक करा

🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸

नवरात्र नात्यांचे: सहावी माळ - मायेच्या सावलीची 'बहिणी'ची!!

 🌺सहावी माळ - मायेच्या सावलीची 'बहिणीची'..🌺

फोटो सौजन्य: सौ. ऋतुजा कुलकर्णी 

(माझी आत्येबहीण) 

आपली सुख-दुःखं वाटून घेणारी.. गुपितं पोटात लपविणारी.. पार्टनर इन क्राईम.. आपली बहीण.. 

कधी आई.. कधी बहीण.. कधी मैत्रीण.. तर कधी लेक.. अश्या नानाविध नात्यांची नटलेलं हे अनोखं नातं.. बहीण.. 

मोठ्या बहिणीत आपसूकच अधिकाराने ताईगिरी येते.. तो अधिकार ही लहानग्यांनी तिला प्रेमाने दिलेला असतो.. 

तिच्या काळजीला, तिच्या धाकाला, तिच्या रागावण्याला एक आईपणाची झालर असते.. 'उगाचच आई बनू नको'.. ह्यावर ताईबाईंचं म्हणणं असतं.. 'आई नसताना मीच तुमची आई..' आणि ह्याला ती आयुष्यभर जागते.. मायेची, ममतेची सावली बनून.. चुकलं तर कान धरून.. 

बहिणींचे हे नातं मायलेकीचं नातं बनून जातं.. लहान बहिणीचं लेकी प्रमाणं हट्ट करणं, रुसून बसणं, जीवापाड प्रेम करणं.. आणि मोठ्या बहिणीने ते तितक्यचा ताकतीनं पेलणं.. हे नात्यातील विश्वासनेच शक्य आहे.. 

गुजगोष्टी करायला, मन मोकळं करायला, हिंडायला-फिरायला, जगावरचा राग व्यक्त करायला.. एक हक्काची मैत्रीण बहिणीच्या रूपात असते.. ती एक सायलेंट सपोर्टर ही असते.. 

बहीण ही एक भावना आहे.. सख्खी बहीण, चुलत बहीण, आत्ये बहीण, मावस बहीण, मामे बहीण, अगदी मैत्रीणीत सुद्धा ही भावना असते.. त्यासाठी 'बहीण' हे रक्ताचं नातं असायची गरज नाही.. 'बंधुत्व' सारखा इंग्रजीत ह्या नात्याला 'Sisterhood' असा शब्द आहे.. 

"A sister is a gift to the heart, a friend to the spirit, a golden thread to the meaning of life." Isadora James .. हे मला खूप भावलं.. 

"Sisterhood means loving and accepting someone where they are, but consistently inspiring them to their highest potential" किती सुंदर अर्थ आहे ना, बहीण ह्या नात्याचा?.. जसं आहे तसं स्वीकारून, प्रेम देऊन ध्येयाप्रत पोचण्यासाठी सतत प्रेरणा देणं.. असं हे नातं.. 

आपली सगळीच नाती मग ह्या sisterhood मध्ये जोडली जातात.. नाही का? 

लग्नानंतर जोडलेलं 'जाऊ' हे नातं सुद्धा!.. खरं तर तिखट, आंबट, गोड, खारट सगळ्याच चवींनी परिपूर्ण असणारं हे नातं.. 

जी 'co-sister' असते.. जी sisterhood नातं नावातही जपते 😊..  

जिच्या बरोबरच्या नात्यानं आपण एक घर समृद्ध करत असतो.. आणि सासू, सासरे, दीर, नणंद ही नाती जपत असतो.. 

जी आपल्या सुख-दुःखात, यश-अपयशात आपल्या मागे खंबीरपणे उभी असते.. 

( माझ्या वाचनात आलेल्या काही ओळींवर आधारित.. )

म्हंटलं जावेला बहीण तरी,

असते माया तिची नारळ-फणसा परी 

आतून गोड रसाळ बाहेरून कडक काटेरी.. 

झालं भांडण तरी,

तुझं माझं जमेना, तुझ्या वाचून करमेना 

त्यांच्या नवरोबांना मात्र हे कोडे उलगडेना.. 

असली मतं भिन्न तरी,

दोघी बनतात एकमेकींचा आधार 

सासू समोर लागते उंदराला मांजर साक्षीदार.. 

किती ही भेद असले तरी, 

आजारपणात उशाशी येऊन बसते 

तू आराम कर, बाकी सारं मी पाहीन म्हणते.. 

कशी असली तरी,

जावेला नाही कशाची ही तोड

वरणभाताबरोबर जशी लोणच्याची फोड....

ह्या मायेच्या सावलीला, Sisterhood भावनेला शतशः प्रणाम!! 🙏

-मी मधुरा..

२२ ऑक्टोबर २०२०

ऑडिओ ऐकण्यासाठी येथे क्लिक करा

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

नवरात्र नात्यांचे: पाचवी माळ - 'आजोळ समृद्ध करणाऱ्या नात्यां'ची!!

 🌼पाचवी माळ - 'मावशी' आणि 'मामी' ह्या आजोळ समृद्ध करणाऱ्या नात्यांची.. 🌼

फोटो सौजन्य: अरुण लागू 

(मावशीकडचे नवरात्र)

 
झुक झुक झुक करत आपल्या नात्यांची गाडी आता आजोळी येऊन थांबली.. आईच्या बरोबरीने आपल्यावर मायेची पाखरण करणारे कोणीतरी या जगात आहे, याची जाण देणारे हे ठिकाण.. शक्यतो आईच्या बाजूच्या नात्यांकडे म्हणजे काकापेक्षा मामा, आत्यापेक्षा मावशी, आजोळचे आजी-आबां यांच्याकडे आपला ओढा जास्ती असतो. ‘माय मरो मावशी उरो’ सारखी म्हण याची साक्ष देते. याचा अर्थ असा नाही की आईची काही किंमत नाही.. आईची जागा कोणीच भरून काढू शकत नाही.. पण तिच्यासारखे प्रेम देणारी, काळजी घेणारी एक व्यक्ती असते ती म्हणजे आपली 'मावशी'! 

मावशी, जिच्यात आईचा भास असतो.. 'माँ के जैसी, ती मा-सी'!... जिच्याशी एक सुंदर भावनिक नाते असते.. बरेचदा आईला एखादी गोष्ट पटवायला मावशीच मदतीला येते.. “तू सांग ना तिला! ती आमचे नाही पण तुझे ऐकते” ही मस्केबाजी हमखास कामी येते.

मावशी या नात्याला वय नसतं.. 'काकू' म्हटलं तर “माझे काय वय झालेय का” किंवा न आवडल्याचा कटाक्ष असतो.. पण 'मावशी' म्हटलं तर चेहऱ्यावर स्मित हास्य पाहायला मिळतं.. आपण सहजपणे आईच्या मैत्रिणीला 'मावशी' तर मैत्रिणीच्या आईला 'काकू' म्हणतो..

खूपदा, दोन बहिणींच्या शिस्तीच्या कल्पना परस्परविरोधी पाहायला मिळतात.. त्यामुळे मावशीच्या घरी भाचरे कायमच खुश.. मावशी जर लहान असेल तर ती आईपेक्षा मॉडर्न किंवा मोकळ्या विचारांची वाटते तर आईपेक्षा मोठी असणारी जास्त शांत आणि प्रगल्भ.. काहीही असो पण हे नातं मात्र खास असतं.. 

 
नकळतपणे ती भाचरांची रोल मॉडेल बनते.. तिची फॅशन, कपड्याची स्टाईल, केसांची ठेवण असो वा तिच्या हातचा एखादा पदार्थ.. मनात कुठेतरी घर करून जातो.. 

अशी काही नाती असतात, जिथे आपण 'असे का वागतोय' याचा खुलासा करायची गरज पडत नाही.. त्या नात्यात एक नाते नक्की असते.. ते 'मावशी'चे!! 

तगडग तगडग घोडोबा.. 

घोड्यावर बसले लाडोबा.. 

लाडोबाचे लाड करतंय कोण?

आजी-आबा अन मावश्या दोन.. 

हे झालं मावशीचे कौतुक पण.. आजोळी आपले लाड करणारी, अजुनी एक व्यक्ती असते ती म्हणजे आपल्या लाडक्या मामाची मामी.. 

आपल्या बडबडगीतातील 'शिकरण खाऊ घालणारी', 'भाच्यांना पोरटी म्हणणारी'.. अशी ती, एका बंगाली बडबडगीतात तर चक्क मारकुटी आहे.. माझ्या एका बंगाली मैत्रिणीने माझ्या मुलीला ते गीत शिकवलं होतं.. 

ताय ताय ताय मामा र बारी जाय.. (टाळ्या टाळ्या टाळ्या मामाच्या गावाला जाउया)
मामा दिलो दूधो भातो, दुयरे बोशे खाय.. (मामा देईल दूध भात, अंगणात बसून खाउया)
मामी आयी दंडिया निये, (मामी आली काठी घेऊन)
पलाय पलाय पलाय...  (पळा पळा पळा) 

पण खरंच मामी अशी असते का?.. तिला असे व्हिलन का बरं केलं असेल? आई आणि आजी यांचं तिच्याशी असलेलं नातं? का त्यांची मामाबद्दलची असुरक्षितता?.. 

आईला माहेरपण देणारी, वन्स-ताई म्हणत मागंमागं असणारी, अडीअडचणीला लगेच धावून येणारी, कार्यात बॅकस्टेज सांभाळणारी.. मामी..  

वर्षभर भाचरांची वाट पाहणारी.. तुम्ही आलात कि घर कसं गोकुळ होतं म्हणणारी.. न्हाऊ माखू घालणारी, आवडीचा खाऊ करणारी... मामी.. 

ठेवणीतले पैसे काढून भाचरांचे लाड पुरवणारी, कौतुक करणारी, सुट्टीतल्या सिनेमा-नाटकांचा, छोट्या छोट्या सहलींचा हक्काचा सोबती... मामी.. 

एकीकडे उच्छाद मांडलाय नुसता म्हणणारी पण शांतता होताच कावरी बावरी होणारी, आंब्याच्या दोन कोयी भाचरासाठी बाजूला काढून ठेवणारी.. मामी..  

भाची मोठ्ठी होत असताना नकळत दागिना देणारी, लग्नात 'मुलीला आणा' म्हणता क्षणी मामाच्या मागे उभी राहून डोळ्याला पदर लावणारी... मामी.. 

प्रेमाच्या विविध छटा असणारी मामी.. तुसी ग्रेट हो... 

आजोळ समृद्ध करणाऱ्या मावशी आणि मामी तुम्हाला शतशः प्रणाम!!🙏

-मी मधुरा..
२१ ऑक्टोबर २०२०

ऑडिओ ऐकण्यासाठी येथे क्लिक करा

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

नवरात्र नात्यांचे: चौथी माळ - 'काकू'ची!!

 🌸चौथी माळ - 'काकू'ची!!.. एका गोड नात्याची.. 🌸

फोटो सौजन्य : सौ सुषमा काकू

'काकू' एक आई समान असणारं गोड नातं.. आपल्या लाडक्या काकाच्या सहचरणीचं.. काका मोठ्ठा असेल तर थोडं धाकाचं आणि लहान असेल तर थोडं मस्तीचं.. काकाच्या प्रेमात वाटेकरी आली म्हणून, खट्टू झालेलं मन काकूच्या प्रेमानं ओसंडून वाहू लागतं आणि काका पेक्षा 'काकू'चं नातं घट्ट होऊन जातं..

काकूच्या रूपात कधी आई भेटते, कधी मैत्रीण तर कधी मोठ्ठी बहीण.. चर्चा करायला, हट्ट करायला, रुसवा काढायला, अगदी चिडचिड व्यक्त करायला मिळालेलं हक्काचं आपलं माणूस असते 'काकू'.. माझ्या जडणघडणीत 'काकू' ह्या नात्याचा खूप मोठ्ठा वाटा आहे.. एकत्र कुटुंबामुळे 'काकू' कधी नाही असे झालेच नाही.. 'काकू' शिवाय मी माझे बालपण इमॅजिनच करू शकत नाही.. आजी-आबा, आई-बाबा, काका-काकू, आत्या ह्या सगळ्या नात्यांनी समृद्ध झालेलं बालपण आठवतं आणि भाग्यवान असल्याचं शिक्कामोर्तब होतं!

'काकू' हे नातं 'काकाची बायको काकू' ह्या पुरतं मर्यादित बिलकुल नाही.. आईच्या मैत्रिणी, बाबांच्या मित्रांच्या बायका, मित्र-मैत्रीणींच्या आया, एखादी मध्यमवयीन अनोळखी बाई सुद्धा 'काकू' ह्या नात्यात सामावून जाते.. ह्या 'काकू' जाणता अजाणता आपल्या मनावर, आपल्या विचारांवर छाप सोडून जातात.. नवनवीन गोष्टी करायला उद्युक्त करतात.. आपल्या प्रेरणास्रोत बनतात.. 

मावशी-आत्या ही नाती जितक्या सहजतेने आपण स्वीकारतो तितक्या सहजतेने 'काकू' हे नातं स्वीकारलं जात नाही.. कदाचित 'काकू' म्हटलं कि उगीचंच मोठठं झाल्या सारखं वाटतं.. लग्न झाल्यानंतर चिकटलेलं हे नातं जबाबदारीची जाणीव ही करून देतं.. कालची 'ताई' आज लग्न झाल्यावर एकदम 'काकू'च होऊन जाते.. शेजारची कॉलेजमध्ये जाणारी मुलगी, जेव्हा नवीन लग्न झालेल्या मुलीला, 'काकू' म्हणून संबोधते, तेव्हा तो काय हृदयद्रावक प्रसंग असेल, हे त्यातून गेल्याशिवाय नाही कळायचं..  

   
त्याचबरोबर 'काकू' ह्या शब्दाशी असलेलं 'काकूबाई' हे जीवघेणं शब्दवलय... त्या मागचं हे कारण असू शकेल का?.. काकूबाई म्हटलं कि एक बावळट्ट ध्यान डोळ्यासमोर उभं राहतं.. आणि ह्या शब्दाबद्दल नकारात्मक भाव निर्माण होतो.. नात्याव्यतिरिक्त कोणी काकू म्हटलं कि "ऑंटी मत कहो ना.." हे बॅकग्राऊंड स्कोर सारखं वाजू लागतं.. "काकू नको ना म्हणू.. हवं तर मावशी म्हणं, आत्या म्हणं नाहीतर चक्क नावाने हाक मार.." असं म्हणावंसं वाटतं.. (डिस्क्लेमर: मला काकू म्हटलेलं आवडतं 😁)

कोण म्हणे काकू तर कोण म्हणे काकी 
मी तर आहे तुमच्या काकाची लाडकी
  
कोण म्हणे मोठ्ठी आई तर कोण म्हणे धाकटी 
तुम्हा सगळ्या पुतण्यांशिवाय पडते मी एकटी 

होते जशी थट्टा, म्हणतात मला काकूबाई 
सांगावे वाटते ओरडून, माझ्यात ही वसते आई
 
माहिती आहे, आई आणि मी नाही सख्या बहिणी 
भावकी निभावत निभावत बनतो मात्र पक्या मैत्रिणी
 
हवा आहे थोडा वेळ, थोडी मशागत आणि थोडं प्रेम 
निभावून सारी नाती जिंकूया नात्यांचा बिगबॉस गेम

अश्या 'काकू' ह्या गोड नात्याला शतशः प्रणाम!! 🙏

-मी मधुरा.. 
२० ऑक्टोबर २०२०

ऑडिओ ऐकण्यासाठी येथे क्लिक करा

🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸

नवरात्र नात्यांचे: तिसरी माळ - 'आत्या'ची!!

 🌺तिसरी माळ - प्रेमळ, लाघवी 'आत्याची'!!🌺

फोटो सौजन्य : सौ. विजू आत्या.. 

माझं लाडकं नातं.. ज्यानं मला भरभरून प्रेम दिलं.. निर्व्याज प्रेम..

'आत्या'बद्दल लहानपणापासून आपल्या मनात हळवा कप्पा असतो, नाही का?.. आजी-आबांनी आपल्याला सांगितलेले न संपणारे आत्या-बाबांचे किस्से, त्यांना आत्या भाचरात दिसलेले साम्य.. त्यामुळे 'आत्या' तर सतत आपल्या बरोबरच असते.. कधी त्यांना तुमच्यात आत्याची झलक दिसते.. कधी तुमचे हसू तिच्या सारखे असते, तर कधी तिच्या गालावरची खळी तुमच्या गालावर खुलते.. नाहीतरी असे म्हणतातच ना, 'खाण तशी माती आणि आत्या तशी भाची'.. भाची असो वा भाचा आत्यासारखं वागतात-बोलतात असं त्यांना वाटत असतंच.. आणि हाच दुवा ह्या दोन मनात, ह्या नात्यात दिसतो..

आत्याबाई ते आत्या, आत्या ते आत्ती, आत्ती ते आत्तू.. हा ह्या नात्याचा प्रवास फार गोजिरवाणा आहे.. आहो आत्याबाई मधला दरारा आत्तू म्हणताना होणाऱ्या क्यूटश्या चंबूने केव्हाच हद्दपार केला आहे..

आत्या हे नातं एका मुलीसाठी सासर-माहेर बांधणारं आहे.. आत्या-भाचीचे (भाचरांचे) हे नाते अनोखे आहे.. नाजूक भावनांच्या धाग्याने जोडलेले.. एकाच घरातील एक अनुभवी भूतकाळ तर एक आशादायी भविष्य!! 

खूपदा 'आत्या' ह्या नात्याची तुलना 'मावशी' ह्या नात्याशी करून 'आत्या'ला थोडेसे लांब ठेवले जाते.. ह्या गोड नात्याला असं लांब का ठेवलं असेल? बाबांकडंच नातं म्हणून??.. आई आणि बाबा यापैकी आईला मिळालेलं जास्तीचं भावनिक महत्व.. आणि पर्यायानं आईकडच्या नात्यांची झालेली जपणूक.. की आत्या आणि आईचं  एकाचवेळी माहेरी जाणं.. आणि त्यामुळे नकळत आलेला दुरावा?.. की आई आत्याचं असणारं नातं?.. हे नातं जपायला, जोपासायला आईचं मोठ्ठ योगदान लागत असावं.. जेव्हा आजूबाजूला असं दुरावलेलं आत्याचं नातं पाहिलं जातं, तेव्हा मनात हे विचार येऊन जातात..  

असे तर नसेल?... आत्या ह्या व्यक्तिमत्वाचा एक दबदबा निर्माण केल्याने, ती धीरगंभीर, सागराप्रमाणे, वटवृक्षासारखी भासत असावी.. पायांना वाकून नमस्कार करावा तर आत्याला आणि खांद्यावर हात ठेवावा तर तो मावशीच्या.. हिरवागार निसर्ग पाहिला की मावशी आठवावी आणि धीरगंभीर निळं आकाश पाहिलं की आत्या.. मैत्रीचा हात पुढे करावा तो मावशीने आणि आशीर्वादासाठी हात उंचवावा तो आत्याने.. 

पण तरीही, प्रत्येक भाचीच्या हृदयामध्ये, तिच्या आत्याची खास अशी एक जागा असते.. कारण तिच्या आत्याची छबी तिच्यात असतेच असते.

स्त्रीच्या अनेक रूपातील, एक ह्या आत्याबाई 

पण ह्यांच्याबद्दल कोणीच काही बोलत नाही

माहेरच्या घरी-दारी म्हणतात ह्यांना खमक्या               

ताई, वन्स, आत्या रूपाने आहेत पाठीराख्या 

नामकरण सोहळ्यात असते ह्यांची खूपच घाई 

ठेवून पाळण्यात बाळाला आनंदाने गाणं गाई 

भाचरांसाठी असतो हळवा कप्पा ह्यांच्या मनात  

अन असतो सदैव आशीर्वादासाठी डोक्यावर हात 

अश्या ह्या निर्व्याज प्रेम करणाऱ्या 'आत्या' ला शतशः प्रणाम!! 🙏

-मी मधुरा.. 
१९ ऑक्टोबर २०२०

ऑडिओसाठी येथे क्लिक करा

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

नवरात्र नात्यांचे: दुसरी माळ - ‘आजी’ची!!

🌼दुसरी माळ - मायेच्या अथांग सागराची, ‘आजी’ची!! 🌼

फोटो सौजन्य: बाबा (मळ्यातील देवीचे नवरात्र)

'आजी'.. आपल्याला मिळालेलं एक वरदान.. प्रेम, माया, ममता, आशीर्वाद यांचा न संपणारा जादूई खजिनाच!!.. 

'आई हे एक गांव असतं' तसं 'आजी हे एक जग असतं'... तीन पिढयांना सामावून घेतलेलं, अनुभवसंपन्न, प्रेमाने व्यापलेलं असं एक अदभूत जग.. 

'आई'ची 'आजी' होताना पाहणं म्हणजे एक 'परकाया प्रवेश' पाहण्यासारखे आहे.. आईचे आपल्यासाठी असलेले कायदे कानून, बंधने, ती आजी झाली कि साफ मोडीत निघतात.. खरचं गेली अमुक एक वर्षे आपण ओळखत असलेली ही 'स्त्री' आपली 'आई'च आहे का अशी शंका येण्या इतके.. कर्तव्यपूर्ती नंतर विसावा घेताना, नातवंडांबरोबर गवसलेलं बालपण परत जगताना, हा बदल होत असेल का?.. कदाचित ह्या बदलाचे, ‘आजी' ह्या नात्याचा तिला झालेला परिसस्पर्श, हेच गमक असेल..

आजी म्हटलं कि अजुनी ही नऊवारी साडीतील, अंबाडा घातलेली मूर्ती डोळ्यासमोर उभी राहते.. आजी होण्यासाठी ह्याची गरज नाही हे आजकालच्या पाचवारी साडी, सलवारकमीझ, वेस्टर्न ड्रेससेस घालणाऱ्या, केसांचा छानसा बॉब ठेवणाऱ्या, स्वतंत्र विचारणाच्या आजींनी दाखवून दिले आहे.. आजी होण्यासाठी जाव्या लागतात त्या फक्त २ पिढ्या.. आणि त्या दोन पिढ्यांच्या प्रवासातून तयार झालेलं हळवं मन.. 

'आजी' हे नातं फक्त बाबांची आई, आईची आई इथवर सीमित न राहता ते आजीच्या मैत्रिणी, तिच्या बहिणी, मित्र-मैत्रिणींच्या आजी सर्वत्र पसरलेलं असतं.. एकादी अनोळखी स्त्री सुद्धा आजी बनून काळजाला स्पर्शून जाते..

( कवी ग.ह.पाटील यांच्या ‘देवा तुझे किती सुंदर आकाश' ह्या कवितेवर आधारित.. )

आजी तुझे किती सुंदर हे रूप 

सुंदर ते हात, बोल ही सुंदर  

सुंदर डोळे लाघवी प्रेमळ

कुशीची गोडी अवीटच.. 

सुंदर तुझी गोष्ट, खाऊ ही सुंदर 

कडू पण, सुंदर तो बटवा तुझा..  

सुंदर वडाच्या सुंदर पारंब्या 

तशी आम्ही नातवंडं आजी तुझी.. 

आठव तुझा डोळा आणे पाणी 

पांघरता तव गोधडी येई सय.. 

अश्या ह्या न अटणाऱ्या मायेच्या अथांग सागराला, 'आजी'ला शतशः प्रणाम!! 🙏

-मी मधुरा.. 

१८ ऑक्टोबर २०२० 

ऑडिओ ऐकण्यासाठी येथे क्लिक करा

🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼🌼

नवरात्र नात्यांचे: पहिली माळ - 'मातृदेवते'ची!!

 🌸पहिली माळ - मातृदेवतेला!! 🌸

फोटो सौजन्य: देवांग पटवर्धन 

(आईकडचे नवरात्र)

नक्कीच!! पहिली माळ ही आईलाच, आपल्या जन्मदात्रीलाच.. नाही का?.. जिच्यामुळं हा जन्म मिळाला आणि ह्या सुंदर जगाशी आपलं नातं जोडलं गेलं.. 

नेहमीच मला आई बद्दल लिहिताना शब्द तोटके वाटतात.. कोणाला तिच्यात अख्ख विश्व सामावलेलं दिसतं तर कोणी तिला देवत्व बहाल करतं तर कोणी आणखी काही.. पण शेवटी आई ही आईच असते.. तिला कोणत्याही एका साच्यात बसवता येत नाही.. प्रेमळ, महान, कर्तृत्ववान अशी विशेषणं ही आईला लावणं मला स्वतःला पटत नाही.. ही विशेषणं तिच्यातील एका स्त्रीसाठी असू शकतात पण आईसाठी नाहीत.. 

करुणा, माया, ममता, वात्सल्य ह्या भावना ज्याच्याठायी तो 'आईस्वरूप' जाणावा.. म्हणूच गुरु, विठोबा, ज्ञानोबा ह्यांना आपण 'माऊली' म्हणतो, आईस्वरूप मानतो..  

खरं तर मी 'Daddy's little Princess', 'पपा की परी'.. -आई काय असतेच- हे attitude.. पण आई ह्या नात्याची नजाकत मी आई झाल्यावरच मला कळाली.. जिला आयुष्यभर गृहीत धरले जाते, ती आई, असे गृहीत धरण्यात सुद्धा तिचे आईपण निभावत असते.. अश्यावेळी म्हणावसं वाटतं "किस मिट्टीकी बनी हो तुम माँ?"

मुलीला वाढवताना जेव्हा आईचेच शब्द तोंडातून बाहेर पडतात तेव्हा करेक्ट रस्त्यावर आहोत ही पावती मिळते 😊 
 "Why are you annoying?" ह्या प्रश्नाला  ".. Beacuse I'm your Mom.." असे उत्तर देताना वेगळेच समाधान मिळते.. लहानपणी मी जेव्हा वैतागायचे, तेव्हा वाटायचं, एक दिवस 'आईची आई' व्हायला मिळायला पाहिजे.. 
ग.दि.मा. च्या भाषेत सांगायचे तर.. 
"आई व्हावी मुलगी माझी, मी आईची व्हावे आई
नको बोलणी खारट आंबट, विटले मी विटले बाई"... 
आईची आई झाले नाही पण आईसारखीच आई मात्र नक्कीच होते आहे.. 😁

अजुनी एका नात्याला ह्या माळेत मला गुंफायचय..  

'अहों'ची मातृदेवता.. 'सासुबाईं'.. 'अहो आई' 'आमच्या आई'.. लग्नानंतरचं खास पण नाजूक असं नातं.. 
सासरच्या पद्धती, रिती-रिवाज, आवडी-निवडी शिकविणारी.. ते सारं अंगवळणी पडेपर्य॔त सांभाळून घेणारी.. अशी ही आई.. 
पण ह्या आईला वेगळीच भावनिक झालर आपसूक लागते.. कसं का होतं? सासूबाई 'अहो आई' असल्या तरी त्यांच्यात ही आई आहेच ना? त्या आई मागच्या 'अहो' ची 'अगं' करण्याचा हट्टाहास सोडला तर हे नातं, घट्ट नातं होऊ शकेल का?.. विचार करायला काय हरकत आहे?..

    
ज्या मनात वसते माया, त्या मनात असते आई!

ज्या उरास फुटतो पान्हा, त्या उरात असते आई!
अखंड वात्सल्याच्या पाझरात असते आई!
कावरा-बावरा होतो त्या जिवात असते आई!
त्या अंगाई गुणगुणणार्‍या स्वरात असते आई!
ते घर होते नंदनवन, ज्या घरात असते आई! 
लहान पुन्हा मी व्हावे, आईच्या कुशीत शिरावे,
प्रेमाने चिंब भिजावे, जीवनी कृतकृत्य व्हावे.. 

खरंच, काही मोजक्याच जागा अशा असतात कि जिथं आपण कायम लहानच असतो! 

आई, आमच्यासाठी केलेल्या सर्व कष्टांना, आमच्या कल्याणासाठी केलेल्या अथक प्रयत्नांना प्रणाम!

आई, तुला कोटी कोटी प्रणाम!! 🙏

-मी मधुरा.. 
१७ ऑक्टोबर २०२०

ऑडिओ ऐकण्यासाठी येथे क्लिक करा

🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸🌸

नवरात्र नात्यांचे..

उद्या पासून सुरु होणाऱ्या नवरात्राच्या खूप खूप शुभेच्छा!!

 प्रचि: गुगल साभार

मग, झाली का तयारी? ह्यावर्षी काय पॅनडॅमिक आणि पावसामुळं भेटीगाठी, गरबा, दांडिया असे प्लॅन्स तर पाण्यातच गेलेत.. पण ह्यातून ही काहीतरी मार्ग निघेल अशी अशा करूया.. 

आत्तापर्यंत जसजशी आपली जीवनपद्धती बदलत गेली तसतशी सणवार साजरे करण्याची पद्धत पण बदलत गेली.. पूर्वी घरातील समया, दिवे लखलखयाला लागले कि समजायचे नवरात्र जवळ आले.. पण आता ते काम सोशल मीडिया करते.. नवरात्रीच्या नऊ रंगांची उधळण करत, गरबा दांडियांनी पर्सनल, फॅमिली कॅलेंडर्स भरू लागतात.. नऊ दिवसांचे उपवास करून वजन कसे कमी करता येईल ह्यावर चर्चा रंगतात.. परमार्थात थोडा स्वार्थ साधायचा प्रयत्न!!.. 😉.. आता नवरात्राकडे पाहण्याचा दृष्टीकोन ही बदलतोय.. मंदिरात पाहिलेल्या, कथा पुराणात ऐकलेल्या देवींना खऱ्या आयुष्यात शोधण्याचा प्रयत्न सुखावणारा आहे.. जीवन समृद्ध करण्याऱ्या नात्यात ह्या शक्ती जोपासण्याचा दृष्टीकोन हे ह्या पॅनडॅमिकसाठी उत्तम उदाहरण.. 

प्रत्येकाच्या आयुष्यात उलथापालथ करणाऱ्या २०२० चा मी जेव्हा विचार करते, तेव्हा वाटतं, खरचं ह्या वर्षाने आपल्याला काय दिलं?... भीतीचे सावट निर्माण करणाऱ्या २०२० ने खरचं काय शिकवलं? ह्यावर बऱ्याच लोकांची बरीच मते, बरेच विचार असतील ही.. पण 'उन्नीस-बीस' मधला फरक ह्या वर्षाने दाखवून दिला हे मात्र नक्की! 😁 

माझ्यासाठी सांगायचे झाले तर, सोशल डिस्टंसिन्ग शिकवत याने जशी माझीच माझ्याशी ओळख करून दिली तशीच नात्यांची वीण पण घट्ट विणून दिली.. बिझी रुटीनमुळे, जिओग्राफिकल डिस्टन्समुळे धूसर झालेली नाती 'zoom' मुळे चमकायला लागली.. 'छोड आये हम वो गलिया...' हे खोटे ठरवत 'वो गलिया' परत नव्यानं  उजळू लागल्या.. मित्र मैत्रिणीबरोबर, नातेवाईकांबरोबर तेथं फेरफटका होऊ लागला.. त्यांच्या बरोबरच्या मीटिंग्सनी कॅलेंडर्स भरू लागली.. मावसभावाचा लग्नाचा २५वा वाढदिवस, मावशीचा ८०वा वाढदिवस ते भाचीचा साखरपुडा, शाळा कॉलेजच्या मैत्रिणींबरोबर मासिक गाठीभेटी, गेट टुगेदर्स.. इतक्या वर्षात मागे पडलेलली नाती नव्याने बहरू लागली.. 'ह्या pandemic मध्ये आपण एकटे नाही'.. 'बहारे फिर भी आयेगी'... 'this shall pass'.. हा कॉन्फिडन्स ह्या नात्यांकडून नक्कीच मिळाला, मिळतो आहे..  

म्हणूनच ह्या नात्यांचा, रोजच्या जीवनातील देवींच्या ह्या रूपाचा उत्सव नवरात्रीत साजरा करूया.. रोज एका नात्याची माळ नव्याने गुंफूया.. 

तर मग भेटूया पुढचे नऊ दिवस रोज एका नात्याबरोबर.. 

-मी मधुरा.. 

१६ ऑक्टोबर २०२०

ऑडिओ ऐकण्यासाठी येथे क्लिक करा

वाइल्ड फायर डायरीज...

डोंगर पेटला, पळा पळा.... लहानपणी खेळलेला हा खेळ प्रत्यक्षात पहायला मिळेल असे कधी वाटले नव्हते..

सोमवार, ७ सप्टेंबर.. 

सकाळचे ९: वादळाचा अलर्ट.. आज संध्याकापासून २० MPH ने वारे वाहू लागतील आणि मंगळवार पर्यंत ४० MPH वेगाने वाहतील..

अतुलकडून सियाटलहून लवकरच निघालो.. पोर्टलॅंड जसं जवळ येत गेलं तसं वातावरण एकदम ढगाळ जाणवू लागलं.. 'अरे वाह, खूप दिवसाने आज पाऊस पडणार तर..' संपूर्ण उन्हाळा कोरडाच गेला.. खरं तर उन्हाळ्यात थोडा पाऊस होतो.. ह्यावेळी स्प्रिंग मध्ये सुद्धा तसा पाऊस झालाच नाही..

3 pm: घरी पोचलो.. गाडीतून खाली उतरलो.. पण हवा काही फ्रेश वाटेना.. धुराचा वास येत होता.. काही तरी झाले असेल...

6 pm: मैत्रिणीचा मेसेज.. 'माऊंट हूड' ला आग लागली आहे.. सगळे ट्रेल्स बंद केले आहेत.. ओह्ह म्हणजे मगाशी जो धूर जाणवला तो त्या आगीचा होता तर..
लगेचच दुसऱ्या मैत्रिणीचा मेसेज.. 'आम्ही तिकडेच होतो.. पण 'माऊंट हूड' च्या दुसऱ्या साईड ला.. खूप वाईट परिस्थिती आहे.. आणि माऊंट जेफर्सन फॉरेस्टला सुद्धा आग लागली आहे..

बापरे!!! काय चालले आहे हे? इतक्या जवळ वणवा पेटलेला कधीच ऐकला नव्हता.. COVID झाले.. Black Lives Matter झाले.. आता Fire?? कोठे नेवून ठेवले आहे माझे ओरेगॉन? least expected thing is Fire.. तशी २ वर्षांपूर्वी Multnomah Falls पाशी एका मूर्ख माणसाच्या हलगर्जीपणामुळे आग लागली होती.. पण भरपूर पाऊस, पाणी, वनसमृद्धीने नटलेल्या ह्या Emerald State मध्ये अशी नैसर्गिक आपत्ती.. विश्वासच बसत नाही.. Mudslides, Earthquakes, Flooding हे कॉमन आहे पण FIRE??! :(

मंगळवार, ८ सप्टेंबर... 

रात्रभर वाऱ्याचा आवाज येत होता.. सकाळचे ८ वाजले तरी अजुनी सूर्याचे दर्शन नव्हते.. रस्तावर झाडाची पाने इतस्ततः विखुरलेली मात्र दिसत होती.. दिवसभर अधून मधून धुराचे लोट दिसत होते..

5 pm: अचानक अधून मधून दिसणाऱ्या धुराच्या लोटांनी आता स्वच्छ निळे आकाश व्यापायाला सुरुवात केली आहे.. इथून ७०-७५ मैलावर असणारी Lincoln City ला सावधतेचा इशारा दिलाय.. म्हणजे अगदी जवळच.. सुजाता, शिल्पा याचे Vacation House.. आमचे हक्काचे Beach House.. सगळे डोळ्यासमोर दिसते आहे..

जसजश्या बातम्या येत आहेत तसतशी काळजी पेक्षा भिती जाणवत आहे.. कोरडी हवा, वाऱ्याचा जोर ह्यामुळे परिस्थिती हाताबाहेर जात आहे.. fire fighters ह्या परिस्थितीतून बाहेर पडायला लोकांना मदत करत आहेत.. Hoping for relief for those are suffering..

हा सूर्य आहे.. खराब हवेमुळे गुलाबी दिसतो आहे.. 

"पुढे काय??" मी हे २०२० बाबत म्हणत नाही आहे.. इतक्या दशकांमध्ये आपल्याला हवामान बदलाचे भयंकर परिणाम सांगण्यात येत आहेत परंतु आपण त्याकडे सपशेल दुर्लक्ष करत आहोत, ते नाकारत आहोत किंवा चालढकल करत आहोत.. पॅरिस करारासारख्या करारांपासून लज्जास्पदपणे मागे हटून काय मिळवले?? जे घडते त्याकडे आपण डोळेझाक करत आहोत का? - short term gain for long term pain- And here we are.. विषय थोडा भरकटला पण अश्याच आपत्ती आपण कोठे आहोत? काय करत आहोत? काय करू शकतो? हा विचार करायला भाग पडतात..

8 pm: Evacuating Woodburn.. म्हणजे आता फक्त ३० मैलावर...

ओरेगॉन बरोबर कॅलिफोर्निया मध्ये पण आगीचा धुमाकूळ सुरु आहे.. बापरे आता वॉशिंग्टनचा पण काही भाग..


बुधवार, ९ सप्टेंबर.. 

What a day today!

आजही दिवसभर सूर्याचे दर्शन नाही.. वाऱ्याचा जोर वाढतो आहे.. समुद्र किनाऱ्यावरून दिशा बदलून तो आता आत शिरतो आहे.. Hagg Lake परिसरात लागलेली आग आता इथूनही दिसते आहे..

Devil has arrived...

घरी बसून बातम्या ऐकून, कल्पना करूनच थकून जायला होते आहे.. पण हे काही मैलावर राहणाऱ्या लोकांपेक्षा नक्कीच सुसह्य आहे.. लोक evacuate होत आहेत, स्वतःची घरे सोडून दुसरीकडे राहायला जात आहेत.. गायींना पण सुरक्षित ठिकाणी हलवण्यात यश आले आहे.. Okay.. ओरेगॉनमध्ये Tillamook नामक Cheese, Icecream आणि Milkproduct ची फॅक्टरी असल्याने गोपालन हा मोठ्ठा व्यवसाय आहे..

2020 च्या अथक नाटकातील हे आणखी एक दृश्य..

5 pm: Medford city is under evacuation :( ... बापरे इतकी मोठ्ठी सिटी कशी evacuate करणार? म्हणजे आता नॉर्थ बरोबर सदर्न ओरेगॉन पण.. जर कॅलिफोर्निया फायर Medford पर्यन्त आली असेल तर? संपूर्ण वेस्ट कोस्ट आगीच्या तोंडात...

एक छोटीशी क्लिप पाहण्यासाठी लिंकवर क्लिक करा.. ..

आगीमुळे भस्मसात झालेले छोटेसे २००-२५० वस्तीचे गाव.. 

7 pm: आजूबाजूच्या लोकांनी पॅकिंग सुरु केले आहे.. कधी घर सोडून जावे लागेल काही सांगता येत नाही.. किती कठीण आहे.. काय घेऊन जायचे आणि काय ठेवून जायचे.. आत्ता ह्या क्षणाला सगळेच महत्वाचे वाटते आहे.. जायचे तर कोठे जायचे? ग्रुपवर उलटसुलट चर्चा सुरु आहे.. पासपोर्ट आणि लिगल डॉक्युमेंट्स तरी नक्कीच..

Newburg ला पण फायर.. इथून दुसऱ्या दिशेला २५ मैलावर..

Lake Oswego.. Level 1 Alert.. फक्त १० मैल... आता मात्र पॅकिंगचा विचार केलाच पाहिजे.. वाऱ्याचा जोर थांबला आहे.. त्यामुळे आज रात्र कशी जाते ती पाहून उद्या सकाळी ठरवू..




गुरुवार, १० सप्टेंबर... 

आजचा दिवस धुराचे पांगरून (smoke blanket) घेऊन उजाडला.. दाट धुराच्या ढगांमुळे अंधारून आले होते.. वारा एकदम शांत होता.. त्यामुळे सगळीकडे धुराचा वास, जळालेल्या लाकडांचा वास भरून राहिला होता.. एरवी मला हा धुराचा वास खूप आवडतो.. शेकोटी पेटलेला.. लहानपणच्या रम्य आठवणी जागा करतो.. पण आज तोच वास नकोसा वाटत आहे..

दिवसभर एअर क्वालिटी खूपच वाईट आहे.. त्यामुळे डोळे खाजणे, नाकातून पाणी येणे असे साईड इफेक्ट्स ही.. अजुनी २ दिवस अशीच हवा असेल म्हणे.. त्यामुळे बाहेर न पडण्याचा इशारा देण्यात आला आहे..

Portland is #1 at Poor Air Quality

सोमवार-शुक्रवार असे दिसले पोर्टलॅंड
रेडीफ कडून साभार 

त्यातल्या त्यात चांगली गोष्ट म्हणजे आता हा आगीचा भस्मासुर शांत झाला आहे.

Let's hope no surprises rest of the year...

निराश ना होना,
कमजोर तेरा वक्त हैं, तू नही...
वक्त फिर आयेगा...
क्या पता, तुझे हसायेगा या रुलायेगा?
जीना हैं तो इस पल को ही जी ले...
क्योंकि, इस पल को, अगले पल तक
वक्त भी नही रोक पायेगा...

-मी मधुरा..

मिनिमलिझम आणि मी ५...

निकष पसाऱ्याचे...

आजूबाजूच्या पसाऱ्याचा, अडगळीचा, विचार करताना मागे Opra ह्या talk show मध्ये ऐकलेली मिनिमलिस्टिक लाईफस्टाईल आठवली.. आणि मग शोधाशोध सुरु झाली.. मिनिमलिझम हे सूत्र किती वेगवेगळ्या पातळ्यांवर, सखोलतेनं आणि सहजतेनं आपल्या रोजच्या आयुष्यात सामावून घेता येऊ शकतं हे त्यातूनच लक्षात येत गेलं.

"उतू नको, मातु नको" ही आजी-आई ने दिलेली शिकवण ह्यापेक्षा काही वेगळी नव्हती.. कोणत्याही भारतीय व्यक्तीला काटकसर, पुनर्वापर, कमीतकमी वस्तुंचा संचय, साधी रहाणी या मिनिमलिझमच्या मुलभूत संकल्पना काही वेगळ्या नाहीत..
'अती समृद्धता आणि अभाव ही राहणीमानामधली दरी सांधण्याचे सामर्थ्य मिनिमलिझम विचारसरणीतच आहे'.. हे ओळखूनच महात्मा गांधींनी साधेपणा आणि कमीत कमी जीवनावश्यक वस्तूंचा वापर ही जीवन पद्धती स्वतः अंगीकारून केवळ भौतिकच नाही तर मानसिक, वैचारिक मिनिमलिझमचा पाया घालून दिला... तो आजच्या सर्व मिनिमलिझमचा आदर्श आहे असे मला वाटते.

मृत्यूनंतर महात्मा गांधींच्या खाजगी मालमत्तेमध्ये, त्यांचे रोजच्या वापरातले घड्याळ, चष्मा, चपला आणि जेवणाचा वाडगा इतक्याच गोष्टींचा समावेश होता.. ही गोष्ट त्यांच्या वागणुकीतला आणि विचारांमधला साधेपणा सिद्ध करायला पुरेशी आहे.. 'अल्टीमेट मिनिमलिस्ट' म्हणून महात्मा गांधींचे नाव अनेक आधुनिक मिनिमलिस्ट आदराने घेतात ते त्याकरताच..

'भौतिक जीवन, भौतिक वस्तू नाशवंत आहेत त्यामुळे त्याचा मोह टाळला तर अनेक दु:खांमधून सुटका होऊ शकते' ही बुद्धाची विचारसरणी मिनिमलिझमच्या जवळ नेणारी आहे.. आणि हीच विचारसरणी झेन तत्त्वज्ञानाचा मूळ स्त्रोत पण आहे.
कोणताही बदल हा कधीच सोपा नसतो. जीवन पद्धतीचा तर नक्कीच नाही..

अडथळे, पसारा, अडगळ आपणच निर्माण केलेले असतात, ते दूर सारणं, आवरुन ठेवणं आणि मोकळा, स्वच्छ अवकाश आपल्या सभोवताली निर्माण करणं हे ही आपल्याच हातात असतं.. पसारा किंवा अडगळ होण्याचं, साठण्याचं एकमेव कारण म्हणजे ’लेट गो’ करण्याची, नको असलेलं सहजतेनं सोडून देण्याची अक्षमता. त्यात कधी भावनिकता आड येते तर कधी आठवणी तर कधी भविष्याची सोय.. आपला आळशीपणा, हलगर्जीपणा किंवा बेफिकिरी हे ही कारण असू शकते.. तेव्हा करणे शोधत बसण्यापेक्षा, 'उठा आणि फ़ेकून द्या, किंवा रिसायकल करा..'

पसारा आवरताना, एखादी वस्तू नको आहे हे कसे ठरवायचे? त्याचा निकष कसा लावायचा?

१. काय फेकायचं आहे हे ठरवता येत नसेल तर काय ठेवायचं याचा विचार आधी करायचा. त्या वस्तूकरता जागा निर्माण करायची.
२. अजून एक पद्धत म्हणजे चार खोक्यांवर नावं लिहायची - ठेवणे, टाकून देणे, गरजूला देणे, नंतर ठरवणे. अर्थात ’ठेवणे’ ह्या खोक्यात जास्त वस्तु भरल्या गेल्या तर मात्र ही पद्धत आपल्याकरिता नाही ;-)
३. एक सोपी पण काहीशी वेळखाऊ पद्धत म्हणजे रोज एक वस्तू टाकून द्यायची किंवा देऊन टाकायची.

सगळे कपडे, पुस्तकं, वस्तू वेगवेगळे करून एक एक कपडा, पुस्तक, वस्तू हातात घेऊन, निरखून खालील प्रश्न स्वतःला विचारायचे..
तुम्हाला खरंच ती हवी आहे का?
त्याचा वापर रेग्युलरली केला जातो का?
त्या वस्तूकडे पाहिल्यावर मनात आनंदाची भावना निर्माण होते का?
अजुनी अशी वस्तू किंवा ह्यासारखी दुसरी वस्तू आहे का?
नसेल तर असलेल्यातील दुसरे काही वापरू शकतो का?
खूप महागडी आहे म्हणून ती टाकवत नाही का?
कोणीतरी दिलेली भेट, आठवण आहे का? त्यात भावना गुंतल्या आहेत का?
असुदे कधी गरज पडली तर.. असे वाटते का?
दुसऱ्या कोणाला ह्या वस्तूचा चांगला उपयोग होईल का?

जेव्हा तुम्ही ह्या गोष्टी स्वतःसाठी करता तेव्हा ठराविक मर्यादेपर्यंत त्याचे अवलंबन करणे शक्य वाटते.. पण जेव्हा संपूर्ण कुटुंबाचा विचार केला जातो तेव्हा सगळ्यांना ह्या सूत्रात बांधणे शक्य होईल का? प्रत्येकाची विचार करण्याची पद्धत, मानसिकता वेगळी असते.. नाहीतर पसारा परवडला अशी परिस्थिती व्हायची.. :-)

मिनिमलिझम वर अभ्यास केल्यावर, माझ्या एक गोष्ट लक्षात आली कि, कितीही कपाटे आवरली, नव्या वस्तूंच्या खरेदीवर संयम ठेवला, अडगळ दूर करण्याचे सर्व उपाय योजले तरी मुळात जोवर हे विचार आपल्यात रुजत नाहीत, तोवर हे सर्व प्रयत्न व्यर्थ आहेत.. बदल हा नेहमी आतून बाहेर व्हायला हवा.. विचार बदलले कि आचारात बदल नक्कीच होतो..

'गरजा आणि इच्छा या मधला नेमका फरक ओळखून साधेपणाने, तणावरहित जीवन जगणे'.. हा पण मिनिमलिझम च नाही का?

ह्या वर्षा अखेरपर्यंत घरातील पसारा आवरेन म्हणते.. बघू कसे काय जमते ते..


-मी मधुरा..
४ सप्टेंबर २०२०

मिनिमलिझम आणि मी ४...

"द मिनिमलिस्ट"..

क्लटरफ़्री, पसारामुक्त जीवन पद्धती म्हणजे मिनिमलिझम.. साधेपणाने जगण्याचे एक सूत्र..

मिनिमलिझम किंवा मिनिमलिस्ट जीवन पद्धतीचे अवलंबन म्हणजे कमीतकमी, अत्यावश्यक गरजेच्या, स्वत:ला महत्वाच्या वाटणा-या वस्तुंसोबत जगणे.. एका साध्या, मिनिमलिस्ट जीवन पद्धतीकडे घेऊन जाणारी ही वाट, प्रत्येकाची वेगळी...
आयुष्य जास्तीत जास्त सोपेपणाने जगणे, कमीत कमी वस्तु वापरणे, गरजेपुरतेच जमवणे आणि कोणत्याही ताण तणावाशिवाय आनंदात जगणे हा विचार वाचताना कितीही आकर्षक, हवासा वाटला तरी प्रत्यक्षात अंगीकारणे तसे कठीणच.. पण हे अंगीकारून, "मिनिमलिझम" जीवन पद्धतीचा प्रसार करणारा अमेरिकेचा "जोशुआ बेकर" विरळाच.. त्याच्या ह्या “द मिनिमलिस्ट” चळवळीची सुरुवात झाली ती, त्याने घरातला, गराज मधला ओसंडून वहाणारा पसारा, वस्तुंची अडगळ आवरायला काढली त्या दिवशी.. ड्राइव्हवे वरचा प्रचंड मोठा ढिगारा पाहून जोशुआचा म्हातारा शेजारी त्याला सहज म्हणाला, “खरंच तुला या इतक्या गोष्टींची गरज होती का?” या प्रश्नाचे उत्तर शोधताना जोशुआचे पुढचे आयुष्य बदलून गेलं.. आणि मग जोशुआने नुसती अडगळच नाही तर घरातल्या इतरही अनेक वस्तु डोनेट, रिसायकल करायला सुरुवात केली. यातूनच कमीतकमी वस्तुंसोबत जगण्याची, मिनिमलिस्ट जीवन पद्धती त्याला सापडली आणि मग मिनिमलिस्ट ब्लॉगर्स चळवळ सुरु झाली..

’मिनिमलिझम’ म्हणजे सर्वसंगपरित्याग नाही किंवा कोणतेही आधुनिक फॅड ही नाही. त्याकरिता कोणत्याही गोष्टीचा त्याग करणं, कोणत्याही बंधनात अडकवून घेणं अपेक्षित नाही. ही एक पर्यायी जीवनपद्धती आहे. व्यक्तिगणिक त्याला रोजच्या जगण्याला लागणाऱ्या आवश्यक गोष्टी बदलत असतात. काहीजणांना स्वत:चं घर, कार, टीव्हीसेट या गोष्टी आवश्यक वाटू शकतात तर काही जणांना अनावश्यक.. प्रत्येकालाच एका साचेबद्ध पद्धतीने ही जीवनपद्धती स्वीकारणे कितपत शक्य आहे? जोशुआच्या भाषेत "मिनिमलिझम" जीवन पद्धती म्हणजे “शंभरहून कमी गोष्टींसोबत जगणं”.. रोज ठरवून काही गोष्टी कमी केल्या, नवीन वस्तु आणण्यापेक्षा आहेत त्यांचाच नवा उपयोग शोधून काढला तर हे ध्येय बघता बघता साध्य होऊ शकतं.
"जगताना मुक्तपणा, मोकळेपणा जाणवायला हवा" हे मिनिमलिस्ट जीवन पद्धतीचे मुख्य सूत्र... भिती, असुरक्षितता, स्पर्धा, काळजी, तणाव यापासून मुक्ती... अपराधभाव, नैराश्य जोपासणा-या ग्राहक-संस्कृतीच्या चंगळवादी जाळ्यात अडकून रहाण्यापासून मिळालेली मुक्ती... मात्र ह्यासाठी जाणीवपूर्वक, विचार करुन आयुष्यातील प्रायॉरिटीज ठरवायला हव्यात..
आलिशान घर, लक्झरी कार, कुटुंबाकरता चैनीच्या वस्तु खरेदी करायच्या आहेत? खुशाल खरेदी करा.. करिअरच्या मागे धावायचं आहे? तसं करा.. पण त्या आधी आयुष्यातील प्रायॉरिटीज ठरावा.. उगाचच ग्राहक-संस्कृती, जाहिराती यांच्या मा-याखाली दबून जाऊन, स्वत:ची विचारशक्ती हरवून, आपल्या आयुष्यातल्या सर्वात आनंद देणा-या इतर गोष्टींना डावलून हे करु नका इतकं साधं मिनिमलिस्ट जीवन पद्धतीचे सूत्र आहे..

घर-संसार व्यवस्थित सांभाळून, वस्तुंचा उपभोग घेऊनही मिनिमलिस्ट जीवन पद्धती जोपासता येते.. फक्त त्या वस्तुंना, चैनीला स्वत:च्या आयुष्यात किती महत्व द्यायचे हे ज्याचे त्याने ठरवायचं.. आपले आरोग्य, नातेसंबंध, छंद, व्यक्तिमत्वाची जोपासना, एक व्यक्ती म्हणून आपली होणारी वाढ यापेक्षा या वस्तु मोठ्या आहेत का? हे तपासून पाहायचं.. आपण ह्या भोवतालच्या पर्यावरणाचा, समाजाचा एक घटक आहोत, आपलं आयुष्य जगताना त्यांचंही देणं ही लागतो ह्याचे भान ठेवून, आजूबाजूच्या पर्यावरणाचा एक भाग होऊन जगायचं..

प्रत्येकाचे क्लटरफ़्री, मिनिमलिस्ट लाइफ़स्टाईल जोपासण्याचे ध्येय वेगवेगळे असू शकते. तेव्हा ही जीवनपद्धती कश्यासाठी हवी आहे? हे तपासून पहिले पाहिजे.. साधं रहाणीमान हवं आहे, पैसे वाचवायचे आहेत कि खरेदी कमी करायची आहे?, धावपळ-दगदग कमी करून ताण-तणाव कमी करायचे आहेत का असलेले व्याप कमी करून क्लटरफ़्री जगायचं आहे?, कि पर्यावरण स्नेही व्हायचं आहे?... मग इतरांनी काय काय केलय यापेक्षा, नेमक्या कशाने आपल्याला आनंद मिळेल, ध्येयाप्रत पोचता येईल याचा शांतपणे विचार करुन, वेळेची एक चौकट ठरवून त्यानुसार वागता येईल.

२००८ च्या अनुभवानंतर, "२ वर्षात जे काही वापरले नाही ते पुढे लागणार नाही" हे अवलंबण्याचा प्रयत्न करते आहे.. हा विचार थोडा त्रासदायक आहे पण ह्यामुळे निदान बरीच वर्षे कपाटात पडून असलेल्या गोष्टींचा विचार होतो, कदाचित त्या काढून ही टाकल्या जातात.. आणि प्रत्येक नव्या खरेदीच्या वेळी क्रेडीट कार्ड पुढे करण्याआधी “खरंच याची गरज आहे का?” हा प्रश्न स्वतःला विचारून खात्री करून घेते..

One step at a time किंवा अश्या baby steps घेत थोडे जरी मिनिमलिझम अंगिकारता आले तरी बराच पसारा कमी होईल, नाही का? “शंभरहून कमी गोष्टींसोबत जगणे” सध्या जरी अशक्य वाटत असले तरी, आपण शंभर गोष्टी कमी करायचा नक्कीच प्रयत्न करू शकतो..

-मी मधुरा..
२ सप्टेंबर २०२०

मिनिमलिझम आणि मी ३...

पसारा सोशल मीडियाचा...

जी गोष्ट वस्तुंच्या बाबतीत तिच नातेसंबंधांच्याही!! खंडीभर मित्र मैत्रिणींची गर्दी अवती भवती करण्यापेक्षा मोजकेच, आयुष्य समृद्ध करणारे मित्र मैत्रिणी जोडणे, जे आहेत ते जपणे हे महत्वाचे..

आपल्या सारख्या सोशल मीडियाच्या व्हर्चुअल जगात जगणाऱ्यांसाठी तर हा पसारा दिवसेंदिवस खूपच मोठ्ठा होत चालला आहे.. फेसबुकवर किती फ्रेंड्स आहेत, इन्स्टा ट्विटर वर किती फॉलोअर्स आहेत ह्यावर होणारी माणसाची पारख आणि व्हाट्स ऍप वर असणारे शेकडो ग्रूप्स.. प्रत्येकाने सातत्याने अपडेट केलेली स्टेटस, टाकलेले फोटो, ते आज कुठे जेवताहेत, कॉफ़ी पिताहेत, त्यांच्या आयुष्यातल्या बारीक सारीक घडामोडी, घटना ज्यांच्यामुळे तुमच्या आयुष्यात काडीचाही फ़रक पडणार नसतो पण त्या जाणून घेण्यात आपले कित्येक तास खर्च होतात.. त्यावर प्रतिक्रिया देणे, आलेल्या उत्तराची दखल घेणे, त्यांच्या एका ’लाईक’ ला उत्तर म्हणून आपले चार ’लाईक’.. या सगळ्याला अंत नाही.

प्रत्यक्ष आयुष्यातही आपण नातेवाईकां बरोबरच अनेक लोकांशी जोडले गेलेलो असतो.. शेजारी पाजारी, कॉलनीतले, ऑफिसमधले, मॉर्निंगवॉक-हास्यक्लब-जिम मधले, भिशी-ट्रीप्स-प्रवासात ओळखी झालेले, जोडीदाराचे मित्र-मैत्रिणी.. अगदी रोजचा भाजीवाला, फळवाला, वाणी, इस्त्रीवाला, वॉचमन, कामाला येणाऱ्या बायका..

कधीकधी नुसती ही गर्दी आजूबाजूला असण्याचाही तो ताण येतो.. त्यांच्याशी संबंध ठेवणे, घरी जाणे, बोलावणे, फोनवरुन विचारपूस करणे ही नको वाटू लागते..

खरंच ह्या भरपूर मित्र-मैत्रिणींच्या, नातेवाईकांच्या, आपल्या जवळच्या लोकांच्या ह्या पसाऱ्यात, गर्दीत वेळेला उपयोगी पडणारे किती असतात?.. काहीवेळा त्या चार उपयोगी पडणाऱ्या लोकांसाठी ही गर्दी, हा पसारा जपावा ही लागतो..
अनेकदा नात्यात, मैत्रीत कडवटपणा आलेला असतो, तर काही चिघळलेली असतात.. पण तरीही आपण ती कितीही ताण आला तरी जपतच राहतो.. एकटं पडण्याच्या भितीतून, आपण आजूबाजूला ही गर्दी जमवलेली नाही ना? याचा काटेकोर, स्पष्ट विचार करायला हवा.. असे नातेसंबंध जपून जगण्यातले अनारोग्य वाढवण्यापेक्षा, आपल्याला सोबत लोकांचा गराडा हवाच हा मनाचा हट्ट कमी केला तर?? कघी चार लोकांसोबत तर कधी कधी एकटेपणाने जगण्यात सुद्धा किती मोठा आनंद आहें, शांतता आहे, सोपेपणा आहे हे कदाचित सहज समजून येईल.

ऑगस्ट २०१९ मध्ये, जेव्हा मी 'सोशल मीडिया डिटॉक्स चॅलेंज' स्वीकारले, तेव्हा पहिल्यांदा फेसबुक वापरणे बंद केले..  फेसबुकवर पोस्ट न करणे इथून सुरुवात झाली.. नंतर दिवसातून एकदा ब्राऊज करणे आणि आता तर दोनचार दिवसातून एकदा ५-१० मिनिटे इतकाच काय तो वापर होतो... महत्वाचे म्हणजे त्यामुळे माझ्या सोशल लाईफ मध्ये बिलबुल फरक पडला नाही... पण अनावश्यक ताण नक्कीच कमी झाला.
तसेच व्हॅट्स ऍप चे पण.. ग्रुप नोटिफिकेशन गेले वर्षभर बंद आहे.. पर्सनल नोटिफिकेशन ऑन असल्याने ते लगेच पहिले ही जातात.. otherwise दिवसातून २-४ वेळा व्हाट्स ऍप पाहिले जाते.. आणि तेवढे सगळ्यांच्या कॉन्टॅक्ट मध्ये राहण्यासाठी पुरेसे आहे असे मला वाटते..

-मी मधुरा..
१ सप्टेंबर २०२०

मिनिमलिझम आणि मी २...

पसारा आठवणींचा..

पसारा आहे हे मान्य केल्यावर मग पुढे काय?

त्याकडे दुर्लक्ष करणे किंवा तो नाहीच असे समजून वावरत रहाणे.. हे अगदी सोपे उत्तर, पण एका मर्यादेनंतर असे वागणे ही अवघड जाते.. मग तो आवरण्याचा प्रयत्न करणे किंवा तो नजरेसमोरुन नाहीसा करण्याचा प्रयत्न करणे इतकेच काय ते हातात राहते..

२००८ ला अमेरिकेतून इंग्लंडला काही वर्षांसाठी प्रोजेक्टवर जाताना मी ह्या दिव्यातून गेले आहे.. आणि 'गरजेपेक्षा जास्ती गोष्टी खरेदी करायच्या नाहीत, सोसासोसाने जमावायच्या नाहीत' हा कानाला खडा ही लावला होता.. पण काळापरत्वे, तो खडा कधी गळून पडला हे कळलेच नाही.. काही गोष्टी काढून टाकणे, फेकून देणे तेव्हाही जमले नव्हते.. मुख्यत्वे करून ज्यामागे काही आठवणी आहेत, ज्यात भावना गुंतल्या आहेत.. 'आठवणींचा हिंदोळा' असे लिहिलेले कित्येक बॉक्सेस (हो हो बॉक्सेस) आजही स्टोरेज मध्ये पडून आहेत.

सगळ्यात जास्त पसारा, गोंधळ असणारे, किंवा तो आहे असं कायमच वाटणारे ठिकाण म्हणजे आपले कपड्यांचे कपाट. जेथे इंडियन, एथिनिक, वेस्टर्न, इंडोवेस्टर्न दाटीवाटीने वर्षानुवर्षे नांदत असतात..
ह्याशिवाय साड्या.. 'साडी' आवडता पोशाख असल्याने हा तर वेगळाच चर्चेचा विषय आहे.. आईनी हौसेनी घेतलेली पहिली साडी, लग्नातला शालू (जो त्याच दिवशी पहिला आणि शेवटचा नेसला), आजीची नऊवार पासून ते माझे स्वतःचे कलेक्शन.. पेटीकोट, ब्लाउजेस.. त्याचेही आता दोन-तीन सेट. न होणारे, होणारे, नव्या स्टाईलचे. त्यात रेडिमेडचीही भर...
जीन्स, ट्राउझर्स, कॅप्रीज, टॉप्स, टी-शर्ट, ब्लाऊजेस, स्कर्ट्स, मिडीज, ट्युनिक्स, चुडीदार, सलवार, पतियाळा, लेगिन्ग्ज, कुर्ते, ओढण्या, स्टोल्स....
न होणारे, वजन कमी-जास्त होईल तेव्हा घालू म्हणून ठेवून दिलेले, आठवणीखातर ठेवलेले कपडे काढून टाकणे, जुन्या सवयीच्या, प्रेमाने घेतलेल्या, दिलेल्या वस्तु फ़ेकून देणे सोपे नाही.

मॅचिंग बॅग्स, पर्सेस, क्लचेस तसेच सँडल्स, चप्पल, बूट यांची गणती तर संपतच नाही..

तसेच दागिन्यांचेही.. सोन्याचांदीचे लग्नातले, काही कारणाने घेतलेले दागिने, प्रेशस-सेमी प्रेशस स्टोन्स, बरोबरच मॅचिंगची बीड्स, कॉस्च्युम ज्वेलरी.. वापरात नसले तरी कधीतरी लागेल म्हणून ठेवलेले, किंवा कोणीतरी दिले आहे म्हणून जपून ठेवलेले असे अनेक दागिने..

कधीतरी लागतील म्हणून जपून ठेवलेले रॅपिंग पेपर्स, गिफ्ट बॅग्स, गिफ्ट बॉक्सेस…

स्वयंपाकघरातील पसारा... स्वयंपाकाची भांडीकुंडी काही जुनी काही आधुनिक.. जुनी टाकवत नाहीत आणि नवीन भांड्यांचा मोह सुटत नाही.. इलेक्ट्रॉनिक गॅझेट्स तर रोज शेकडोने बाजारात येतात... येथे ही आठवणींचा पसारा आहेच.. लग्नातल्या रुखवतापासून ते पिढीजात चालत आलेल्या वस्तू मोठ्यांचा आशीर्वाद म्हणून किंवा आठवण म्हणून जपून ठेवल्या जातात..

फोटो, फोटो अल्बम्स, ग्रीटिंग कार्ड्स, लेटर्स, मेमो बुक्स, सुविनीर्स हे सगळे कसे टाकून द्यायचे?... खरंच हा पसारा आहे का? पसारा असला तरी मन हे मानायला तयार होत नाही.. मग 'आठवणींचा हिंदोळा' असे लेबल लावून एका छनाश्या बॉक्स मध्ये जपून ठेवले जाते..

म्हणूनच आठवणींचा पसारा सगळ्यात मोठा आणि त्या पसाऱ्याचा भारही...
आवरायचा प्रयत्न करतानाच कळत जातं आपल्या आवरण्या पलीकडचा आहे हा पसारा...
हा सगळा पसारा आपणच निर्माण केलेला आहे.. आपला पैसा, वेळ, उर्जा खर्च करुन जमा केलेला आहे.. या वस्तु ना धड गरजेच्या, ना धड अडगळीच्या, पण मनाला सुख देणाऱ्या नक्कीच असतात..

-मी मधुरा..
१ सप्टेंबर २०२०

मिनिमलिझम आणि मी...

सगळा पसारा..

आज रविवार.. सकाळी सकाळी घर एकदम शांत आहे.. बाहेर पक्षांचा किलबिलाट सुरु आहे.. बाजूला छान कॉफीचा मोठ्ठा कप, ऋचाचा cozy बेड (शेजारी ऋचा आणि तिची प्रेमळ उब) आणि मांडीवर MacBook.. अहाहा.. माझी ideal sunday morning..

सध्या COVID च्या दिवसात सगळे दिवस तसे सारखेच.. त्यात summer break.. ना सकाळी उठायची गडबड, ना रात्री वेळेत झोपायचे बंधन.. 'सकाळी नऊ वाजता जिम हिट करायचे, किमान आठवड्यातील ४ दिवसतरी' म्हणून निदान आज weekend असा फील तरी आहे.. MacBook वर बऱ्याच windows open आहेत.. काल रात्री Netflix वर अर्धवट पाहून झालेला movie.. Google Drive वर वाचत असलेले पुस्तक.. Gmail.. Youtube वर रंगपंढरी.. Hotstar..  तेवढ्यात समोरच्या टेबलवर ठेवलेली ऋचाच्या पुस्तकांची थप्पी दिसते.. ही काल परवाच Amazon वरून order केलेली पुस्तके.. आता खरंच नवीन Book Shelf घ्यायला पाहिजे... पण किती हा पसारा.. ही पुस्तके तरी Kindle वर घ्यायला हवी होती.. तेवढाच पसारा कमी झाला असता.. पुस्तकांबरोबरच आजूबाजूला पडलेला पसारा मला दिसतो.. खोलीभर पहुडलेले Stuff Budies, pillows, कपडे.. कशी राहणार dorm मध्ये???.. माझी motherly concern..

ह्या motherly concern बरोबरच डोक्यात अनेक विचार डोकावू पाहतायेत.. अगदी parenting पासून ते ह्या long weekend ला काय करायचे, ह्यावर्षीची चुकलेली India trip, नवीन शाळेचे वर्ष कसे असेल? असे बरेच काही.. डोक्यात विचारांचा पण पसारा होऊ पाहतोय.. मनाच्या तळाशी अस्वस्थतेचा अजून एक नवा थर रचला जाण्याआधीच समोरचा पसारा माझे लक्ष वेधून घेतोय..

ह्या पसाऱ्याबरोबरच घरातील इतर पसाऱ्याच्या जागा मन शोधू पाहतय.. छान आवरलेल्या कपाटात ही नंतर बघू म्हणून ठेवलेले काही कपडे खुणावत आहेत.. दरवर्षी spring cleaning मध्ये नको म्हणून काढलेल्या, त्याचं आता नेमकं करायचं असा हताश प्रश्न पडल्याने गराज मध्ये नुसत्या पडून राहिलेल्या, कित्तेक वस्तू.. भारत भेटीत मिळालेल्या आणि इकडे देण्यासाठी म्हणून आलेल्या भेटवस्तू.. मॅटचिंगची कानातली-गळ्यातली.. कॉस्मॅटिकस, नेलपॉलिश लिपस्टिक च्या असंख्य शेड्स.. इमोशनल किपसेक्स.. आईने रुखवतात दिलेली भांडी ही अजुनी तशीच कोरी कपाटात पडून आहेत.. हे सगळं एकदा आवरायला हवय.. कशाकरता घेऊन ठेवलं हे आपण? याला उत्तर नाहीच. मग ह्या उस्तवारीचा नकळत मनावर एक नवा ताण निर्माण होतो आणि ह्या रोज न दिसणाऱ्या पण असणाऱ्या पसाऱ्याकडे दुर्लक्ष होतं.. घर मोठठं आहेना.. चलता हैं, हे attitude.. दुसरे काय?

अगदी आत्तापर्यंत जेवण हा प्रकार किती सोपा होता. पोळी,भाजी, आमटी, भात, कोशिंबीर, चटणी. पण आता जगासोबतच स्वयंपाकघरही ग्लोबल झालं आहे. आज इंडिअन, उद्या मेक्सिकन, परवा पिझ्झा, मग नूडल्स, तर कधी सूप आणि सॅलडच, तर कधी थाय, चाट हा ऑपशन तर कायमच on.. त्यामुळे ह्यासाठी लागणारे खास मसाले, निरनिराळी स्वयंपाकाची भांडी ही वाढत आहेत. दहा दुकाने फिरून ग्रोसरी करावी लागते ते वेगळेच.. त्यात डाएट कॉन्शस असेल तर पाहायलाच नको.. 'जेवण नको पण पसारा आवर'... अशी परिस्थिती..

अरे बापरे.. इलेक्ट्रॉनिक गॅझेट्स.. विचारानेच अंगावर काटा आला.. काही चालणारी, काही न चालणारी.. काही जेनरेशन ओल्ड पण चालणारी, काही नवीन टेकनॉलॉजि सपोर्ट न करणारी.. त्या वायर्स, त्यांचे चार्जेर्स, बॅटरीज.. इलेक्ट्रॉनिक स्टोरेज.. माझ्या व्यवस्थित ठेवण्याच्या वेडापायी, हे सगळे लेबल लावून, वेगवेगळ्या बॉक्सेस मध्ये छान जपून ठेवले आहे.. छान ठेवले तरी तो पसाराच ना..

तेवीस वर्षांपूर्वी, भारतातून इकडे अमेरिकेत येताना आणलेल्या चार बॅग्सचा इतका मोठ्ठा पसारा होईल असे वाटले नव्हते.. किती सुखाचे होते ते दिवस.. ना कसली चिंता ना कसली काळजी.. काळ सुद्धा शांत वेगाने पुढे जायचा.. तो वेग आता शतपटीने वाढल्याचं जाणवतंय.. सतत काहीतरी राहून गेलय, खूप काहीतरी करायचं राहिलय ह्यातून डोक्यात विचारांचा पसारा वाढत जातोय.. सतत कशाच्यातरी मागे धावता धावता क्षणभर थांबायचं राहतंय, मनातलं बोलायचं राहतंय, भावनांच्या गुंतागुंतीचा पण मनात पसारा होतोय..

हे सगळं एकदा आवरायला हवंय... फक्त गरजेच्या गोष्टी ठेवून बाकी सगळ्या 'देऊन टाकायला' हव्यात.. टाकून देण्यापेक्षा 'देऊन टाकलेले' केव्हाही चांगले.. 'someones junk is someones treasure'... नाही का?...

-मी मधुरा..
३० ऑगस्ट २०२०

माझा लढा..

पहिला lockdown संपत असतानाच एके दिवशी सकाळी व्हाट्स अँप वर दीपकचे फॅन्सी PPE किट मधले फोटो, एअर प्युरिफायर लावून सज्ज असलेली OPD पहिली आणि रोजच्या कामाला लागले.. काम करता करता डोक्यात विचार आला, हे नक्की काय पहिले मी? दीपक अश्या ऍस्ट्रोनॉट किट मध्ये? कामात लक्ष लागेना.. म्हणून परत दिपकची पोस्ट नीट वाचली आणि लगेच त्याला मेसेज पाठवला.. सगळे ठीक आहे ना?.. काळजी घे.. पण डोक्यातून काही ते फोटोज जाईनात.. आता पहिल्यांदा COVID नामक मॉन्स्टर ची भीती वाटू लागली.. मग डोळ्यासमोर एक एक अत्पस्वकिय डॉक्टर्स, ह्या किट मध्ये दिसू लागले तशी अजुनी भीती, काळजी ह्यांनी मन घेरलं.. लांब असले कि जरा जास्तच जाणवते हेच खरे.. लगेच बाकीच्यांना फोन लावले.. त्यांचे ही त्यांच्या गरजे प्रमाणे OPD प्रोटोकॅल्स सेट करणे सुरु होते.. आपलं कोणी तरी अश्या परिस्थितीत स्वतःच्या जीवाशी खेळते आहे पाहून, न राहून ठणकावून विचारालेच.., "का सुरु केलीस OPD?, का रिस्क घेतो आहेस?, नाही काम केलेस तरी छान बसून खाशील इतके मिळवले आहेस ना?, दुसरे कोणी ..." आणि माझी मलाच लाज वाटली.. समोरून आवाज आला.., "दुसरे कोणी नाही म्हणून 'मी'.. असे नाही, हे माझं काम आहे, माझं कर्तव्य आहे.. आणि मला हे मनापासून करायचे आहे.. ह्यात पैसे मिळवणे हा उद्द्येश आत्ता तरी नाही.." 'काळजी घे' म्हणून मी फोन बंद केला..

मग रोजच एक दोन चौकशीचे फोन होऊ लागले.. खूपदा VDO कॉल्सच.. शब्द बोलत नाहीत तेव्हा चेहरा बोलतो अशी आपली माझी समजूत.. आज OPD आहे का? किती पेशंट आहेत? Surgery आहे का? कोणत्या hospital ला?.. असे काही ठराविक मोजके प्रश्न.. समोरून अगदी शांतपणे माझ्या प्रश्नाची उत्तरे यायची.. आवाजात ना भीती, ना आपण कोणी ग्रेट आहोत ही भावना.. एकमेकांच्या डोळ्यात पाहून मूकपणेच आधार दिला जायचा.. कश्यापासून बनली आहेत ही माणसे? इतकी तठस्थ कशी राहू शकतात? भावना बोथट होतात का ह्यांच्या? परिणामांची कल्पना असताना, आपल्याला, आपल्या कुटुंबाला जीवाचा धोका असताना, हे काम करताना त्यांच्या मनात नेमकं काय सुरु असतं? मग ते हे सगळं चेहऱ्यावरून, शब्दातून का नाही व्यक्त करत?.. आता तर परिस्थिती अजुनी बिकट झाली आहे.. कोणत्याही डॉक्टरला कधी ही COVID सेंटर्स ना ड्युटी लागू शकते.. OPD, OTs बरोबर आता कम्पल्सरी आठ तासाची एक्सट्रा ड्युटी.. म्हणजे आता डायरेक्ट COVID च्या एरियात जाऊन लढायचे.. इतके सगळे करून पेशंटचे बरे वाईट झाले तर?? डॉक्टर ला ही वेगळी भीती आहेच.. अश्या परिस्थितीत सुद्धा ह्यांनी माणूसपण जपून ठेवले आहे.. हिपोक्रेटीक ओथ घेतलेले पांढऱ्या कोटातील हे मावळे अकर्मी योगीच.. नाही का?.. ह्या मावळ्यांचा मला सार्थ अभिमान वाटतो..

खरचं सात आठ महिन्यापूर्वी ह्यातील कित्त्येक गोष्टी आपल्याला माहिती ही नव्हत्या.. चायना, UK, America असा प्रवास करत, हा पाहुणा, कधी मुंबई, पुणे आणि आता चक्क आपल्या दारात उभा ठाकला कळालेच नाही.. सुरुवातीला lockdown ची मजा घेत dalgona coffee, नथीचा नखरा अशी वेगवेगळी challeges दिमाखात status वर झळकत होती, आता ती जागा boredom ने घेतली आहे.. सुरुवातीला प्रशासनाने घालून दिलेली chillout वाटणारी चौकट आता जाचक वाटू लागली आहे.. घालून दिलेल्या चौकटीत राहून new normशी जुळवून घेणाऱ्या, लहान मोठ्ठ्या शिलेदारांनी, ह्या चौकटी बाहेर जाऊन काम करणाऱ्या Front Line Heros, Warriors ना कधी टाळ्या तर कधी थाळ्या वाजवून, कधी दिवे उजळवून तर कधी पुष्पवृष्टी करून मानाची सलामी दिली.. त्यात ही एक वेगळा जोश, उत्साह, एकी पाहायला मिळाली.. पण आता सगळीकडे एक भीतीचे, नैराश्येचे सावट दिसते आहे..

असो.. अश्याही वातावरणात आपण घरी safe राहू शकतो ते ह्या Front Line Heros मुळे.. त्यात अगदी डॉक्टर्स, समाजसेवक, प्रशासन, पोलीस खाते या पासून ते बँक कर्मचारी, वाणी, दूधवाला, पेपरवाला सगळे सगळे आले.. माझ्या शाळेच्या ही ग्रुप मध्ये दीपक, चारू, पत्की सारखे डॉक्टर्स, ground level वर काम करणारी सरपंच सुनीता भोपे, जगण्यातील व्हिटॅमिन M जपणारी म्हणजेच बँकेत जॉब करणारी ललिता खलाटे ह्या front line heros बरोबर रक्तदान शिबीरसारखे उपक्रम आयोजित करून खारीचा वाटा उचलणारा महादेव.. यांचे कौतुक करावे तेवढे थोडे आहे.. guys thank you so so much..  तुम्ही बाहेर काम करता म्हणून, आम्ही आखून दिलेल्या चौकटीत का असेना, घरी स्वस्थ राहू शकतो.. तुम्हा सर्वांना मानाचा मुजरा.. I Love You... love you all... and Happy Friendship Day!!

ही कविता तुम्हा सर्वांसाठी..

माझा लढा..

दख्खनच्या मावळ्यांना अश्या लढ्याचे काही वाटतच नाही..
हर हर महादेव म्हटलं कि रक्त कसं उफाळून येतं आणि
मग गनिम काय आणि यम काय सपशेल हार मानून जातं...

पण आजचा हा लढा काही वेगळाच आहे..
हा लढा आहे तो मानवता जपण्याचा, संकटे परतवण्याचा
माणसे जगवण्याचा आणि शांतता राखण्याचा..
पावित्र्य राखण्यासाठी, जगावरल्या प्रीतीसाठी संगरात झोकून देण्याचा..

खरचं, हा लढा काही वेगळाच आहे..
हा लढा आहे तो त्या न दिसणाऱ्या करोनाशी, रोज नवनवीन मिळणाऱ्या माहितीशी..
दोन वेळच्या भाकरीशी आणि लहानग्यांच्या चेहऱ्यावरील अनेक प्रश्नांशी..
मोठ्यांच्या डोळ्यातील काळजीशी, हा लढा आहे स्वतःचाच स्वतःशी..

पण हा वेगळा लढा मी लढते आहे..
झाकून घेऊन स्वतःचा चेहरा, बुरखा मनावरचा फेडला..
स्वतःची तमा तर नव्हतीच पण काळजीला ही जागा नव्हती..
माझ्या कर्तव्याने मला निवडले होते, चिलखत घालून धाडले होते..
मग निघाले तडक लढायला, मानवतेला जपायला..
एकजुटीची मशाल हाती घेऊन, ह्या देशाचा मावळा होऊन...
ह्या देशाचा मावळा होऊन, हा लढा मी लढते आहे, हा लढा मी लढते आहे...


-मी मधुरा..
२ ऑगस्ट २०२०

तो आणि ती

ही गोष्ट आहे एका "तो" ची आणि एका "ती" ची..
ह्या गोष्टीत पण आटपाट नगर आहे.. आणि ह्या नगरात आहेत आपल्या कथेचा नायक "तो" आणि नायिका "ती"...



"तो" हुशार, चुणचुणीत, सगळ्यांच्या गळ्यातला ताईत.. त्यामुळे थोडासा 'मी शहाणा' असे समजणारा..
आणि "ती" गोबऱ्या गालांची, काळ्या-कुरळ्या, लांब केसांची, स्वतःच्याच भावविश्वात रमणारी..
"तो" तसा जगनमित्र, पण "ती" मोजक्याच चार मैत्रिणींच्या टोळक्यात राहणारी...

दोघांचे जग एकदम वेगळे पण तरी एकमेकांच्या समांतर जाणारे.. बालपणीचा काळ सुखाचा असे काहीसे गेलेले बालपण.. दोघं एकाच गावात लहानाची मोठ्ठी झाली..

एकाच शाळेत जात असली तरी वर्ग मात्र दोघांचे वेगळे.. खाकी चड्डी पांढरा शर्ट मधला "तो" मुलांच्या वर्गात तर निळा स्कर्ट पांढरा ब्लाउज मधली "ती" मुलींच्या.. अव्वा इश्य करायच्या वयात मात्र दोघे एका वर्गात आले.. नुकतंच मुसुरड फुटलेल्या त्याची आणि वयात आलेल्या तिची एका नवीन जगाशी ओळख होऊ लागली...

... आणि एकेदिवशी, दोघांची नजराजर होण्याचं निमित्य काय झालं आणि एका अगांतुक पाहुण्याचं दोघांच्या मनात आगमन ही झालं.. हृदयात धडधड वाढली, डोक्यात घंटी वाजली आणि डोळ्यांत दोन बदाम ही आले.. त्याला "ती" आणि तिला "तो" आज काही वेगळेचं भासले.. एकमेकांना चोरून पाहण्याचा मग सिलसिलाच सुरु झाला.. मनातल्या मनात संवाद ही घडू लागला..

ती:

प्रेम बीम म्हणतात ते हेच आहे का रे..

मनाला भुलवणारी, सतत हवी हवीशी वाटणारी  

मित्रांच्या कधी अलीकडून कधी पलीकडून 

भरभिरणारी, मला शोधणारी तुझी नजर.. 

प्रेम बीम म्हणतात ते हेच आहे का रे.. 

शाळा सुटल्यानंतर नजरेनंच बाय म्हणण्यासाठी 

रेंगाळणारी तुझी पाऊलं आणि गेलासच तर

सायकलने मागे येऊन मारलेली एखादी चक्कर.. 

प्रेम बीम म्हणतात ते हेच आहे का रे.. 

परत भेटल्यावर आपसूक येणारे ओळखीचे एक स्माईल 

आणि डोळे बंद करून घेतलेला एक दीर्घ श्वास 

तुला सामावून घेण्यासाठी, तुला साठवून ठेवण्यासाठी...  

प्रेम बीम म्हणतात ते हेच आहे का रे??..

तो:

प्रेम कश्याला म्हणतात मलाही माहिती नाही. पण वेडे, खूप काही बदललं आहे तुझ्यामुळे....
                                                                     
       
           ओठावरच्या शब्दांना अर्थ समजला तुझ्यामुळे 

           मनातील गाण्यांना सूर सापडला तुझ्यामुळे 

           नयनातील स्वप्नांत रंग भरले तुझ्यामुळे 

           अबोल रात्रींना चंद्र लाभला तुझ्यामुळे

           वेडा झालोय तुझ्यासाठी.. 

           तहानभूक विसरलोय तुझ्यासाठी.. 

           काहीही करेन तुझ्यासाठी, फक्त तुझ्यासाठी.... 

असं वाटणं, सतत तुझाच विचार करणं, म्हणजे प्रेम असेल तर हो मी नक्कीच प्रेमात आहे...

💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖

वर्गातल्या नजरा नजरीचे हे खेळ आता शाळेत, शाळेबाहेर ही घडू लागले.. एकमेकांचे टाईम टेबल आपसूकच पक्के झाले.. क्लासला, शाळेला जाण्यायेण्याची वेळ दोघे साधू लागले.. एकमेकांना पहिल्या शिवाय जगणे अशक्य वाटू लागले.. 

   

तो:

नुसते सूचक बघत राहतेस

मग व्यक्त का होत नाहीस?

मी बोलायची वाट पाहतेस

तू काहीच का बोलत नाहीस?

माझ्यावर प्रेम करतेस हे

एकदा मला सांगत का नाहीस?

माझे मन जाणतेस तर

प्रेमाला हाक देत का नाहीस?

                                       

आता सोडशील ना नुसतं

तुझं हे पाहणं अन लाजणं?

हातात हात देऊन माझ्या

आवडेल ना तुला सोबतीनं जगणं?

                                                                         
ती:

 
                                                             खूपदा ठरवते रे आज तुला सांगावं
                                                             धीर एकवटून सगळं बोलून टाकावं
    पण तुला पाहिलं ना की,

    मनातलं सारं मनातच राहतं

    अन ओठांवर फक्त हसू उमटतं

     पण, भावना कळल्या आहेत ना रे तुला?

     मग, तेवढ समजून घे ना जरा मला

     सांग ना, अशी कशी मी हाक देऊ?

     जगाची रीत, मनातील प्रीत

     ह्यांचा ही विचार करायला हवा मला 

     सगळेच कसे रे शब्दातून सांगू तुला
     लाजले बुजले तरी, अपेक्षा आहे मला

     तू काहीतरी सांगण्याची, तू बोलावण्याची
     खरं तर आतुर आहे तुला प्रतिसाद देण्यासाठी
     वाट पाहते आहे तुझी, सोबतीने चालण्यासाठी...

                                                       

                                         💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖

मनातले असे संवाद मनातच होत राहिले.. दोघांच्या ओठांवर ते कधी आलेच नाहीत.. भावनांची मनातील कोंडी कशी फोडायची हे, ना तिला कळत होतं ना त्याला.. हळूहळू नजरेची देवाणघेवाण, एकमेकांचे अस्तित्व सवयीचं झालं.. नजरेच्या बोलाचालीत, मोहक धुंदीत दिवस मात्र भराभर सरत होते..

एक दिवस त्याच्या बद्दल तिला काहीबाही कळालं.. मनात शंकेनं घर केलं.. त्याच्या डोळ्यांत काही वेगळं दिसतंय का "ती" पाहू लागली.. आता सगळं संपलं ह्या विचाराने "ती" अस्वस्थ झाली, कावरी बावरी झाली..

ती:

ब्रेकअप व्हायला, आधी जुळायला तर हवेना
मग हे काय होतंय मला, काहीच कसं कळेना

जेवण जाईना, झोप येईना, कशातच मन रमेना

कोणाशी बोलवेना, घरी जावेना, आयुष्यात रसच वाटेना

रोज तुला पाहून, नव्याने प्रेमात पडायला मन नाही म्हणेना
पेपर कोरा टाकून, मैत्रिणींशी भांडून रागाचा सौदा काही पटेना

दुःखाचं आभाळ फुटलं तरी मळभ काही हटेना
प्रेमाचे बीज खोलवर रुजलं तरी अंकुर काही फुटेना

मग हे काय होतंय मला, काहीच कसं कळेना
ब्रेकअप झाला तरी मन कसं मानेना, मन कसं मानेना..


बघता बघता दहावीचे वर्ष उजाडलं.. अभ्यासाचं, बोर्डाच्या परिक्षेचं वारं वाहू लागलं.. "तो" तर हुशार आणि जिद्दी.. कसलीच अपेक्षा नसलेली "ती" ही आता अभ्यासाला लागली.. नजरानजर होत होती.. तिच्या मनात शंकेची पाल चुकचुकतच होती.. "तो" मात्र स्वतःच्या धुंदीत होता.. नजरेने तिला काही तरी सांगायचा प्रयत्न करत होता.. तिच्या मनाची घालमेल त्याच्या ठावी ही नव्हती..

तो:

का छळतेस तू मला अशी?
बसलो असा अभ्यासाला की,
रुंजी घालत फिरत असतेस अवतीभोवती..
तुझ्या हसऱ्या चेहऱ्यात जीव मग अडकत जातो,
अन तुझ्या टपोऱ्या डोळ्यात निराळेच विश्व दिसू लागतं..
तिथे असतं माझं राज्य, ज्याचा असतो मी राजा अन तू राणी..
दिवसभर हातात हात गुंफून आपण मग बागडत राहतो,
कधी नदीकाठी तर कधी बागेत रममाण होतो...
तुझ्या निरर्थ बडबडीत वेळ कसा जातो कळतच नाही..
पुस्तकाचं पान उलटायचं मग भान ही रहात नाही..
छळू नकोस राणी तू मला अशी
संपवून अभ्यास परत येईन तुझ्यापाशी..

💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖

प्रिलिम झाली.. सेंड ऑफ चा दिवस ही उजाडला..

आज "तो" आणि "ती" जीवाची होणारी घालमेल लपवत होते.. नजरेच्या कोपऱ्यातून एकमेकांचा अंदाज घेत होते.. व्यक्त होण्यासाठी धडपडत होते.. कारण आज नंतर कदाचित परत ते कधी भेटणार नव्हते..

             

             ती:

             प्रेमात तुझ्या पडताना, तुला प्रेमात पाडायचं राहूनच गेलं..

             जीवाची घालमेल जपताना, हवं ते सांगायचं राहूनच गेलं..

             डोळ्यात तुझ्या मला शोधताना, नजरेनं बोलायचं राहूनच गेलं..

             सांगेन तुला कधीतरी म्हणताना, विषय काढायचं राहूनच गेलं..

             तू हो म्हणशील का नाही? खरं तर विचारायचं राहूनच गेलं..

             परत कधी भेटू माहित नसताना ही, बाय म्हणायचं राहून गेलं.. 

             त्या दिवशी ही तू जाताना, तुला अडवायचं राहूनच गेलं..

             प्रेमात तुझ्या पडताना, तुला प्रेमात पाडायचं राहूनच गेलं..
             तुला प्रेमात पाडायचं राहूनच गेलं..

तो:

ओठावर आलेले शब्द तसेच सांडून गेले
डोळ्यात दाटलेले भाव तिथेच विरून गेले
चंद्र तारे तोडून द्यावेत असं मनात यायचं
पण हे शक्य नाही लगेच ध्यानात यायचं
मग मी माझी इच्छा फुलावरच भगवायचो
पण ते फुल ही पुस्तकातच सुकून जायचं
सगळी तयारी, सगळी हिम्मत नेहमी अशीच फुकट गेली
तिच्यासाठी असलेला हळवा कप्पा ती न पाहताच निघून गेली..




ती:

किती दिवस झाले "तो" भेटून.. शाळा संपल्यानंतर क्लासेसमुळे "तो" भेटायचा तरी.. आता क्लासेस पण संपले.. कसा असेल "तो"? माझी आठवण येत असेल का त्याला? वाटतं कधी कधी, फोन करावा, बोलावं त्याच्याशी... पण ओळखेल का तो माझा आवाज?.. का कोण जाणे, नंबर डायल करताना बोटंच अडखळतात.. श्वासाची गती वाढते.. मग फोन हातात घेऊन नुसतीच बसून राहते.. पण एक सांगायचं आहे त्याला..

मन खूप भिजलंय तुझ्या आठवणीत                  

काही तरी अडलंय माझ्या पापणीत...

तू फक्त एकदा भेटून जा

डोळ्यात अडलेल्या तुझ्या आठवणींना

तेवढी वाट दाखवून जा..

💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖

परीक्षा झाली.. रिझल्ट लागला..

पण आज सुद्धा "तो" तिला नाही दिसला.. मन खट्टू झालं.. जड मनानेच मैत्रिणींबरोबर सेलिब्रेशन झालं..

तो:

गेली असेल का "ती" रिझल्ट आणायला? गेलो असतो तर भेटलो असतो शेवटचं तिला.. रिझल्ट घ्यायला का नाही गेलो हे कळेल का तिला? खूप अस्वस्थ आहे मी हे जाणवेल का तिला?...

मार्क्स कमी पडल्याचं सल खूप मोठठंय.. Good for Nothing ही जाणीव जीव घेतीय माझा.. "ती"ला  पाहायचंय, "ती"ला  भेटायचंय... त्यानं तरी मन शांत होतंय का पाहायचंय..

बरंच काही सांगायचंय, बरंच काही बोलायचंय
पण मन नुसतंच भरून येतंय
शब्दांवाटे नाही तरी डोळ्यांवाटे वाहून जातंय..

छोट्या भेटी, आठवणीतील असंख्य गोष्टी
विखुरलेल्या क्षणांमध्ये मन तुला धुंडाळतंय
शब्दांवाटे नाही तरी डोळ्यांवाटे वाहून जातंय..

तुझा दरवळ, तुझा श्वास, सगळीकडे तुझाच भास
कोसळणाऱ्या पावसामध्ये तुझ्या संगे मन कसं चिंब होतंय
शब्दांवाटे नाही तरी डोळ्यांवाटे वाहून जातंय..

💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖

"तो" आणि "ती... आणि यांच्या आयुष्याचा नवा टप्पा.. नवं कॉलेज, नवी आव्हानं, नवीन मित्र मैत्रिणी, नवी स्वप्नं.. सगळंच नवं.. पण दोघांची वेगळी अशी दोन नवीन विश्व..

पुढच्या शिक्षणासाठी त्यानं गाव सोडलं.. अभ्यास, नवीन जबाबदाऱ्या वाढल्या तसं त्याचं गावात येणं कमी झालं..

"तो" कधीतरी दिसेल ही आस मनी ठेवून "ती" तिच्या स्वप्नाचं नवीन अवकाश शोधू लागली..

दोघांचं विश्व पार बदलून गेलं..

ती:

दोन फाटे कधी फुटले काही कळलंच नाही

एका रस्त्यावरून जाताना, अचानक जाणवलं

कोणत्या तरी वळणावर आपलं काहीतरी हरवलं...

ते वळण ही आता दिसेनासं झालंय जिथं

दुरावलो होतो आपण, आपल्या नव्या मार्गावरून जाताना

वाटतंय आता, काहीतरी चुकलंच एकमेकांना समजून घेताना...

नव्या दिशा, नव्या आशा, नवे सोबती मिळाले

नवे अनुभव घेताना, पण आठवण येते त्या जुन्या वळणाची

जेथे आपण भेटलो होतो, एकमेकांत गुंतलेले होतो...

कधी कधी प्रश्न पडतो मला,

येत असेल का तुला, माझी ही आठवण इतरांसोबत जगताना?

💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖

आपापल्या विश्वात दोघंही रुळले असले तरी त्याने तिला आणि तिने त्याला मनाच्या हळव्या कुपीत जपून ठेवले होते. शेवटी त्या अल्लड भावनांचे, अवखळ प्रेमाचे दोघं सोबती होते.. 

ती:

कधी कधी ना त्याची कमी उगाचच भासते.. मग मी त्याला माझ्यातच नव्याने शोधत राहते.. आठवणींचा गुंता सोडवता सोडवता नजर वहीच्या मागच्या पानावर अलगद स्थिरावते.. आणि दिसतं, रांगोळ्या रेखाटलेलं, टिकटॉक खेळलेलं, सह्यानं भरलेलं ते वहीच पान आणि त्यात कोणाला दिसणार नाही असं "तुझं माझं" बदामात लिहिलेलं नाव.. त्यावरून हात फिरवतांना जिवंत होतात ते सारे क्षण.. मग, आठवणींच्या त्या रिंगणात मन भावुक होऊन जातं..


                                                                               

                             अव्यक्त भावनांचा खेळ

                             आज ही येथे रंगतो

                             अस्तित्व निर्जीव असले तरी

                             भाव स्पर्श तुझा सांगतो

                             पाहिलेलं प्रत्येक स्वप्न

                             आज ही हा मला दावतो

                             उन्मळून पडलेल्या मनात

                             तुझेच नाव नांदतं!

तो:

तिच्या आठवणींचा सुगंधी रेशमी रुमाल हृदयाच्या कप्यात मी लपवून ठेवलाय.. अस्वस्थ झालो कि अलगद बाहेर काढून तिला श्वासात भरून घेतो.. आणि जादूची कांडी फिरवल्याप्रमाणे सगळं जग एकदम बदलून जातं..

खरंच कशी असेल "ती"? पूर्वी होती तशीच का काळानुसार बदलली असेल?

अशीच असेल का ती अजुनी
स्वतःत रमणारी, इतरांना जपणारी
आनंद झाला कि खळखळून हसणारी..

अशीच असेल का ती अजुनी
थोडी समजुतदार, थोडी भांडणारी
लहान सहान कारणावरून रुसून बसणारी...

अशीच असेल का ती अजुनी
डोळ्याने बोलणारी अन हसून लाजणारी
हवं ते मिळाल्यावर गिरकी घेऊन नाचणारी...

जशी आहेस तशी मला हवी आहेस
रुणझुणत्या पावलांनी, किणकिणत्या हातांनी
साथीने चालायला, स्वप्ने साकारायला तू मला हवी आहेस..

💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖💖

कॉलेज संपलं, जॉब सुरु झाले.. "तो" आणि "ती" आपल्या आयुष्यात स्थिरस्थावर झाले.. इतक्या वर्षात दोघांचे अनेक मित्रमैत्रिणी झाले पण तिला त्याच्या सारखा दुसरा "तो" आणि त्याला तिच्या सारखी दुसरी "ती" सापडलेच नाहीत.. धम्माल आयुष्य जगताना त्या खास व्यक्तीची कमी दोघांना जाणवत होती..

आज दोघेही जरा खुशीतच होते.. निमित्य, शाळेचा अमृतमहोत्सवी कार्यक्रमाचं!..  शाळेच्या आजी-माजी विद्यार्थ्यांना आलेल्या त्या आग्रहाच्या आमंत्रणाचं!.. लगेचच मित्र मैत्रिणींना फोन झाले.. दोन दिवस आधीच भेटायचं ही ठरलं.. आणि गावाबाहेरचं छान रिसॉर्ट ही बुक झालं.. "ती" येईल का? "तो" येईल का?.. "तो" जातो आहे तसे "ती" ही येईलच.. असा विचार त्याने केला.. तसाच तिने ही.. सळसळत्या उत्साहात दोघांची तयारी सुरु झाली..

भेटीचा दिवस उजाडला.. शाळेनंतर तब्बल आठ वर्षांनी सगळे एकत्र भेटणार.. शाळेत एकमेकांशी बोलायला बुजणारे मुलं मुली एकमेकांना भेटायला उत्सुक होते.. "तो" जरा लवकरच रिसॉर्टवर आला.. तो मित्रांना भेटत होता पण त्याची नजर "ती"ला शोधात होती.. तिच्या मैत्रिणींच्या घोळक्यात "ती" मात्र दिसत नव्हती.. तिच्याबद्दल विचारावे का कोणाला?.. येणार नसेल तर लगेच निघता ही येईल... हा विचार करत असतानाच मागून खळखळून हसण्याचा आवाज आला आणि त्याच्या काळजाचा ठोका चुकला.. दरदरून घाम आला.. त्याने मागे वळून पाहिलं.. हो.. तीच.., तीच होती "ती"!.. निळ्या सलवार कमीझ मध्ये.. दोन वेण्यांत बांधलेले तिचे काळे कुरळे केस आज वाऱ्यावर मोकळे उडत होते.. किती सुंदर दिसतेय.. तिच्याकडे नुसते बघत राहावंसं वाटतंय.. आज मात्र तिला सांगितलाच पाहिजे.. आज नाही तर परत कधीच नाही.. असा विचार त्याने केला.. इतक्यात "ती"ची भिरभिरती नजर त्याच्यावर पडली.. दोघांची नजर नजर झाली.. अगदी शाळेत व्हायची तशीच.. पण ह्यावेळी त्याच्या नजरेने तिच्या मनाचा खोलवर ठाव घेतला होता.. आणि ती किंचितशी लाजली.. कसला स्मार्ट दिसतोय हा!!.. उंचापुरा, मस्त कमावलेलं शरीर, छान ट्रीम केलेली फ्रेंच बिअर्ड.. आणि कॉन्फिडन्ट पण..

दिवसभर "तो" आणि "ती" एकमेकांचा अंदाज घेत, नजरेच्या टप्प्यात होते.. न जाणो कधी बोलायचा चांन्स मिळेल.. आणि तो चांन्स मिळाला.. संध्याकाळी भेटायचं ही ठरलं..

                                        ती संध्याकाळ

                                        अंधार भरून येताना, तुझ्या सोबतीत फुललेली

                                        अगदी ताजी ताजी मोकळी खळाळ 

                                        एका निवांत वेळी गाडीत तू-मी 

                                        भावना शब्दात सांगायच्या जुळवा जुळवीत मी

                                        बहरानं फुललेलं आभाळ, तुझ्या मनात झुकलेलं 

                                        दोघांचं एकमेकांत, काही हरवतं गुंतत चालेलेलं

                                        ते तुझे माझे रुपेरी क्षण, ती अंधारलेली संध्याकाळ, 

                                        अजुनी रुणझुणते, तुझ्या डोळ्यातील रंग हिंदळते

                                        सहवासाचा सुगंध दरवळते, मन माझे हुरहुरत राहते

                                      तुला परत परत भेटण्यासाठी, तुझी होण्यासाठी.....

इतक्या वर्षानंतर, अव्यक्त भावनांनी व्यक्त प्रेमाचा सोहळा साजरा केला.. त्यात "तो" आणि "ती" आनंदाने न्हाऊन गेले.. हात हातात घेऊन सहजीवनाची स्वप्नं पहात थोडे विसावले.... 

-मी मधुरा..